انگلیسی متقارن1: فیانکتوی سیاه در جناه شاه

معرفی
سیاه خواهان فضا در مرکز می شود
سیاه از خانه ی d5 حمایت میکند
سیاه به تقلید، حرکت f6..5 را انجام مي دهد
سفید از انجام f3 خودداری میکند

شاخەی متقارن گشایش انگلیسی با حركات:

1.c4 c5

آغاز مى شود. سياه مانع انجام d4.2 مى شود و بدين طريق اطمينان می یابد که جریان بازی در مسیر گشایش انگلیسی دنبال می شود و به سیستم های دیگر تبدیل نمی شود.
در این بخش ما نگاهی خواهیم داشت به خطوطی که در آنها سیاه حرکت ...g7 را انجام می دهد. در بخش دوم بررسی ما شامل آن دسته از شاخه هایی می شود که در آنها سیاه به دلیل تمایل به فعالیت و واکنش سریع تر در مرکز، از انجام g7 ... خودداری می کند. در بخش سوم به آنالیز سیستم جوجه تیغی می پردازیم که در آن سیاه با ایجاد یک مرکز کوچک با انجام d6 و e6، به نبرد می پردازد.

1. توجه: در این بخش آنالایزها در ارتباط با پوزیسیونهای حاصل از حرکات:
2. 1.c4 c5 2.f3 c6 3.g3 g6 4.g2 g7 5.c3
3. 
   انجام می شوند. بررسی خطوطی که در آنها سفید حرکت f3 را به تاخیر می اندازد و یا حرکت ge2 را
   انجام می دهد در انتهای این بخش گنجانده شده است. از سوی دیگر تصمیمات زودهنگام هر دو بازیکن
   مبنى بر از بين بردن تقارن پوزيسيون، همچون:
4. 1.c4 c5 2.f3 c6 3.d4
5. در بخش بعد بررسی شده اند.

1.c4 c5 2.f3

انتخاب حرکت دوم توسط سفید در گشایش انگلیسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لازم به اشاره است که بسیاری از بازی ها با ترتیب حرکات رتی (1.f3) آغاز می شوند و این به معنای آن است که سفید مایل به رویارویی با شاخه ی چهار اسب که با حرکات c4 e5.1 آغاز میگردد نیست. به عبارت بهتر حرکت 1.f3 مانع انجام e5 ... 1 میشود. اما از سوی دیگر پس از 1.f3 انعطاف پذیری سیستم تا حدودی از بین می رود.
در بسیاری از قسمت های این بخش ما با این پیش فرض ادامه میدهیم که ترتیب حرکات به صورت:

1.c4 c5 2.f3

می باشد. اما در انتهای این بخش به بررسی دیگر شیوه های سفید خواهیم پرداخت. در قسمت هایی از این مقاله آموزشی حركت:

2.f3

ترجیح داده شده است. برای مثال هنگام مقابله با چیدمان های هندی شاه و چھاراسب. حرکت:

2.g3!?

زمینه های خاصی داراست و به ویژه هنگام مقابله با c6 ... 1 توصیه می شود.

2...c6

سیاه پیوسته به تحکیم و تقویت خانه ی d4 می پردازد.

3.g3

سفید نیز به تقویت خانهی d5 می اندیشد.

3...g6

شیوه های بیشماری در ترتیب حرکات در گشایش انگلیسی وجود دارند. براى مثال چنانچه تمايل به انجام

...d7-d5

داشته باشید بازی به شیوه ی زیر دنبال می شود:

3...f6 4.c3 d5 5.cxd5 xd5

این تغییر و تبدیل در ادامه ی مقاله مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

4.g2 g7 5.c3 (D1)

سیاه می تواند با انجام 5...f6 به تقلید از سفید ادامه دهد و یا با انجام e6 ... 5 یا e5 ... 5 به تقارن وضعیت خاتمه دهد.
ما تمامی این شیوه ها را به طور معکوس در این بخش بررسی خواهیم نمود.

سیاه خواهان فضا در مرکز می شود

5...e5!?

اولین نکته ای که با دیدن این حرکت توجه ما را جلب میکند حفره ی d5 در ساختار پیاده ای سیاه است.

• توجه: در فرهنگ اصطلاحات شطرنج، حفره به خانه ای مهم و استراتژیک در ساختار پیاده ای گفته می
  شود که امکان دفاع از آن توسط پیاده وجود نداشته باشد.

در اینجا سیاه حفره ای در d5 دارد که توسط هیچ پیادهای در c6 و یا e6 دفاع نمی شود. با توجه به اینکه این حفره در مرکز و درست در مسیر شعاع عمل فیل مستقر در g2 قرار دارد، می توان آن را نوعی واگذاری امتیاز تلقی نمود. این حفره می تواند تبدیل به یک پست رویایی برای اسب سفید گردد ضمن آنكه فیل سفید نیز از راه دور به اعمال فشار خود بر قطری که این حفره در آن قرار دارد، ادامه می دهد. برای مثال فیل می تواند خانه ی b7 را از g2 و یا d5 هدفگیری کند.
این درحالی است که اسب سفید باوجود گام های کوتاه، به دلیل دسترسی به d5 می تواند تاثیر قاطعی برجریان بازى گذاشته بی آنکه نگران حمله ای از جانب حریف باشد.
اکنون این پرسش مطرح می شود که چرا سیاه اقدام به ایجاد حفره در d5 می کند؟
با وجود حفرەی ایجاد شده در d5، سیاہ چنین استنباط می کند که مرکز وی پس از انجام e5 ... 5 از استحکام و ثبات بیشتری برخوردار است و از سوی دیگر به دلیل فشار اعمال شده بر d4، مانع دستیابی سفید به بازی متقابل با d2-d4 می شود. حرکتی که گاهی حتی در قالب قربانی و هنگامی که سیاہ اقدام به e6 ... 5 می کند از سوی سفید انجام می شود. ضمن آنکه اگر به سیاه اجازه داده شود می تواند با به پیش راندن پیاده از d7 به d5، ضمن کسب فضای مناسب در مرکز، حفره ی d5 را نیز از بین ببرد.
با توجه به نقطه ضعف d5، به یاد آرون نیمزوویچ متفکر بزرگ شطرنج در قرن بیستم می افتیم. وی در کتابش با عنوان "سیستم من" در خصوص موضوع حمایت بیش از حد می گوید: هنگامی که شما بیش از حدٍ مورد نیاز به حمایت از یک خانه ی مرکزی می پردازید، برحسب اتفاق نیروهای خود را در وضعیتی می بینید که به خوبی جایگیری کرده اند و در لحظه ی خاصی می توانند تصمیم گیری در خصوص طرحی را امکانپذیر سازند. سپس نیمزوویچ این ایده را بسط می دهد و ادعا می کند که حضور نقطه ضعف در ساختار پیاده های مرکزی شما، وظیفه ی یافتن خانه ی مناسب جهت استقرار نیرو هایتان را آسان می سازد. چه کاری بهتر از تقویت یک خانه ی مرکزی. در اينجا سياه با ايجاد حفره در d5 خود را موظف مى داند تا با انجام d7-d6 ... وسپس e6 ... (از حضور فيل در اين مکان می توان در اجرای طرحهای دیگر نیز بهره برد) به دفاع از d5 بپردازد. تمامی این اقدامات مفید، تحت عنوان دفاع از d5 انجام می شوند.

• نکته: اگر سیاه با موفقیت حر کت d6-d5 ... را انجام دهد، به آزادی عمل زیادی دست مییابد.

6.d3

گزینه ی نیرومند دیگر:

6.a3!?

است. تجربه نشان داده است که ادامه ی:

6 ... d6 7.0-0 ge7 8.b4! cxb4 9.axb4 xb4 10.a3.

ابتکار عمل نیرومندی را در اختیار سفید قرار می دهد. سفید در برابر قربانی پیاده، فشاری شبیه به کامبی بنکو بر مواضع سیاہ در جناح وزیر اعمال می کند و می تواند پیاده های b7 ،a7 و d6 را هدف قرار دهد. به همین دليل شايد لازم باشد سياه با حركت a5 ... 6 مانع b2-b4 شود.
بنابراین از جهتی می توان گفت که سفید یک تمپ کسب می کند، چرا که در ادامه ی اصلی این گشایش، او با حرکات a2-a3 و b1 سیاه را تحریک به انجام a5-a4... میکند. حال آنكه سياه تا اينجا تنها حركت a2-a3 را انجام داده است. گرچه چندان روشن نیست که سفید چه طرحی را باید دنبال کند که در آن نیازی به حضور رخ در b1 نباشد، چرا که از این خانه رخ سفید می تواند با همکاری اسب پس از مانور e1-c2 از پیشروی پیاده به b4 حمایت نماید.
از گزینه دیگر سفید پس از a5 ... 6 یعنی:

7.d4!?

نیز نباید غافل شد. یک حر کت به ظاهر غیر ممکن، چرا که خانه ی d4 توسط دو پیاده ی سیاه حمایت می شود. اما:

7 ... cxd4 8.b5 d6 9.e3

با هدف هموار نمودن مسیر حمله به سوی پیاده ی d6. هر چند سیاہ قادر است پس از:

9 ... e6 10.exd4 xc4

مانع گسترش ابتکار عمل سفید شود.

6...ge7! (D2)

پس از

6...f6

سفید می تواند از امکان آچمز نمودن اسب با کمک

7g5

نهایت استفاده را ببرد، چرا که پس از

xf6

گرچه برتری دو فیل را به حریف واگذار می نماید اما کنترل d5 را به دست می گیرد. برای مثال:

(D2) مبارزه ی برای مربع d5 

7...d6 8.0-0 h6

در غیر این صورت آچمزی آزار دهنده ای در انتظار سیاه خواهد بود

9.xf6 xf6 10.d2

و سفید با قدرت تمام کنترل خانه های روشن مرکزی را به دست می گیرد و آمادەی انجام d5 می شود. با کمی توجه به موقعیت فیل f6 درمی یابید که این سوار به هیچ وجه در شرایط مناسبی قرار ندارد و نه تنها قادر نیست سهمی در کنترل خانه ی d5 داشته باشد بلكه شعاع عمل آن نیز توسط پیاده ی e5 بطور کامل محدود شده است. اگر پیادەی e5 می توانست عقب نشینی کند، بطور مسلم سیاه ترجیح میداد حرکت 10...e6 را انجام داده و ضمن كنترل خانه ى d5 قطر بزرگ سیاه رنگ صحنه ی نبرد را نیز باز نگاه دارد.

• هشدار: پیاده ها هر گز قادر به عقبنشینی نیستند، بنابراین هنگام حر کت دادن آنها بسیار دقت کنید.

7.b1 0-0 8.a3 a5!

گرچه سیاه حفره ی دومی در اردوگاه خویش ایجاد می کند اما سفید امکان بهره برداری از آن را ندارد. این نكته
حایز اهمیت است که سياه نبايد به حريف اجازهى تعرض به پيادهى c5 را بدهد و به همين دلیل باید مانع انجام b2-b4 شود.

• نکته: حفره و یا دیگر عیوب ساختاری، زمانی نقطه ضعف تلقی میشوند که بتوان به آنها حمله کرد.

9.g5!

سفید همچنان امیدوار است بتواند حرکت 

xe7

را انجام دهد.

9...f6!

سیاه که به اهمیت کنترل خانه ی d5 بسیار واقف است به سادگی حاضر به انجام چنین حرکاتی می شود که البته بسیار منطقی است.
سفید گرچه به هدف خود که همانا تعویض در e7 بوده دست نیافته است، اما از اینکه حریف را وادار به حرکت f6 نموده بسیار راضی باید باشد.

10.e3! (D3)

(D3) فیل مانع d7-d5 ... می شود

چه کسی ادعا مى كند كه فيل خانه هاى تيره قادر به مبارزه بر عليه خانه هاى سفيد نيست؟ در اينجا فيل مانع انجام d6-d5 ... مےشود، چرا که به بیاده c5 حمله نمودہ است. یس از:

10.d2 d6 11.0-0 e6 12.e1 d5 13.cxd5 xd5

• تئوریک؟

نه، خطوط پس از e5 ... 5 توسط بازیکن سفید و سیاه بازی می شود و اهداف استراتژیک روشن آن دنبال میگردد. شما نیازی به دانستن شاخه های زیادی ندارید.
در پست بعدی به بررسی دو بازی خواهم پرداخت که در یکی سفید با شیوەی پوزیسیونی زیبا به پیروزی می رسد اما در دیگری با مقاومت شدیدی روبرو می شود.

امیدوارم این تحلیل براتون مفید بوده باشه و بتونید از نکات این بازی در بازی‌های خودتون استفاده کنید. اگر سوالی دارید یا نظری درباره‌ی این بازی دارید، خوشحال می‌شم در بخش نظرات بشنوم. 😊
همچنین اگر بازی خاصی هست که دوست دارید تحلیلش کنیم، حتماً پیشنهاد بدید!

ممنون که تا انتهای این تحلیل همراه من بودید. تا پست بعدی، خوب و شاد باشید و شطرنج بازی کنید! ♟️✨