Motywy - Mat Beniowskiego

MAT BENIOWSKIEGO (mat zduszony)

SMOTHERED MATE

W dzisiejszym poście chciałbym przedstawić Wam czym jest mat Beniowskiego, nazywany także matem zduszonym.

Domyślam się, że zapewne większość graczy zna tego mata, jednak jest także grono początkujących graczy, którzy nie znają tego pojęcia, a czasem nawet bywa i tak, że robią tego mata zupełnie nieświadomie. Mimo wszystko tego typu mat bardzo rzadko zdarza się w partiach doświadczonych graczy.

1. Czym jest mat Beniowskiego?

Mat Beniowskiego to motyw matowy w partii szachów, w którym samotny skoczek matuje króla przeciwnika. 

W tym motywie chodzi o to, że król jest szczelnie otoczony przez własne bierki i "dusi się" z powodu braku wolnego miejsca do ucieczki, dlatego również ten mat jest nazywany matem zduszonym (który w języku angielskim głównie funkcjonuje pod tą nazwą, czyli smothered mate). 

2. Szczegóły oraz przykłady.

Często bywa również i tak, że w tym motywie poświęca się swojego hetmana, aby wymusić zbicie wieżą, która spowoduje zblokowanie swojego króla, co później umożliwia nam zamatowanie naszego przeciwnika skoczkiem. 

Mat Beniowskiego jest bardzo częstym i spotykanym motywem w zadaniach szachowych, jednak znacznie rzadziej występuje on w grach. O ile na niższym poziomie elo można go zobaczyć / zrobić, o tyle na wyższym poziomie, tak jak już wspomniałem we wstępie, mat zduszony występuje bardzo rzadko. Dlaczego w partiach współczesnych arcymistrzów występuje rzadko? Ponieważ obecnie zawodnicy na tym poziomie potrafią z dużym wyprzedzeniem przewidzieć możliwość powstania tego typu pozycji i temu zapobiec. 

Warto jednak powiedzieć, że mat Beniowskiego może występować czasami w bardziej skomplikowanych strukturach, jest go wówczas znacznie ciężej znaleźć. Często motyw ten jest również powiązany z innymi motywami taktycznymi, a w szczególności z szachem z odsłony. W zadaniach na chess.com udało mi się znaleźć i rozwiązać jedną z ładniejszych kombinacji prowadzących do mata Beniowskiego. 

Pomimo tego, że motyw mata Beniowskiego rzadko występuje w partiach na żywo profesjonalnych zawodników (a zwłaszcza w partiach klasycznych), to wciąż jednak można znaleźć przykładowe partie na profesjonalnym poziomie, w których został wykonany ten mat. Swego czasu, w roku 2000, najsłynniejszym szachistą, który dostał mata Beniowskiego, był GM Rusłan Ponomariow.