Regels zijn regels…?

In de laatste ronde van het ACT-toernooi maakte ik met zwart vrij eenvoudig remise tegen Matthew Tan. Mijn tegenstander schudde mijn hand met de woorden: "Er stond toch niets meer op het spel." Hij klonk daarbij bovenmatig teleurgesteld. Wat was er aan de hand??Ǭ†

Tan had een geweldig toernooi gespeeld. In de eerste ronde gewonnen van GM Li, in de tweede ronde van IM Vazquez, in de derde ronde remise tegen Al-Modiakhi... Hij was duidelijk op koers voor een IM-norm. In de achtste ronde verloor hij van de Duitser Holzke. Dat moet pijn gedaan hebben. Maar alle hoop was nog niet verloren: als Tan in de laatste ronde een tegenstander met een FIDE-rating van boven de 2200 zou krijgen, en remise zou spelen, was de norm alsnog binnen.

Maar het indelingsprogramma koppelde hem aan mij, en mijn FIDE-rating was 2180. Weliswaar was mijn KNSB-rating honderd punten hoger, maar dat telde niet. Ook al zou hij mij verslagen hebben, dan zou hij nog geen IM-norm gehad hebben.

Ik kreeg een beetje een zure smaak in mijn mond van dit verhaal. Was het nou echt zo moeilijk om de indeling te veranderen? Er waren immers genoeg andere spelers met 3,5 punt tegen wie Tan nog niet gespeeld had? Bijvoorbeeld Rob Schoorl, die vorig jaar zelf een norm scoorde, en het dus wel zou begrijpen dat hij als 'kanonnenvoer' zou moeten dienen.

Ik besloot het eens na te vragen bij een aantal IM's en GM's. Zij vonden allemaal dat de wedstrijdleiding de indeling had kunnen en moeten aanpassen. "Het is alleen maar goed voor het toernooi als er normen gescoord worden," zei er eentje. En zo is het maar net.

Verbaasd was ik dan ook toen ik het laatste wedstrijdverslag las op de website van het toernooi. "De wedstrijdleiding had het reglement geweld aan moeten doen om aan die ogenschijnlijk eenvoudige eis te voldoen. 'En dan lopen we het gevaar dat de FIDE het hele toernooi ongeldig verklaart', legde toernooidirecteur Jeroen van den Berg aan de pers uit."

Ik heb veel respect voor Jeroen van den Berg, die een prachtig toernooi georganiseerd heeft, maar zijn verklaring roept veel vragen op. Is hij bang van manipulatie te worden beschuldigd door de organisatie die de term 'manipulatie' tot hoogste deugd verheven heeft? Merkwaardig. Ik zou juist zeggen: des te beter! Laat maar komen die beschuldigingen! Eindelijk krijgt Nederland de kans zich hard op te stellen tegen het schaamteloze regime van Iljoemzjinov!

En trouwens: wie zou er ooit achter gekomen zijn? Stel de indeling was handmatig aangepast, zou de FIDE dit dan ooit te weten zijn gekomen? Rekent een mannetje in?Ǭ†Elista alle indelingen na? Is de wedstrijdleiding verplicht de algoritmes van het indelingsprogramma op te sturen? Wat zegt het reglement eigenlijk precies over dit soort gevallen?

Maar nee. De letter van de regel is kennelijk belangrijker dan de geest ervan ?¢‚Ǩ‚Äú ook na de?Ǭ†val van het kabinet, ook als de meeste titelhouders er anders over denken, en ook als niemand er ooit achter hoeft te komen. Wat is er mis met een beetje burgerlijke ongehoorzaamheid? Een beetje lef tonen tegenover de corrupte bonzen van de FIDE? Hebben we hier weer te maken met de volgens sommigen typisch Nederlandse neiging om overal en altijd de regeltjes te willen toepassen en daarbij zelfs strenger te zijn dan de regelgever zelf?

Het is zuur voor Tan, maar die komt er natuurlijk wel. Ook de Duitser Siebrecht had een tegenstander met een hogere rating nodig voor een GM-norm. Ook hij kreeg die niet ?¢‚Ǩ‚Äú maar ook hij komt er wel. Jammer is het vooral dat het Amsterdam Chess Tournament 2006 de boeken in gaat als het geweldige, gigantische open toernooi... waarin niemand een norm scoorde. Dat had makkelijk anders kunnen zijn. Maar regels zijn regels.