Terminy szachowe
Szachy czteroosobowe

Szachy czteroosobowe

Czy masz ochotę spróbować nowej, ekscytującej odmiany gry w szachy? Jeśli tak, to szachy czteroosobowe są właśnie tym, czego potrzebujesz!


Czym są szachy czteroosobowe?

Szachy czteroosobowe to wiele wariantów gry w szachy, w których na jednej szachownicy grają jednocześnie cztery osoby.

Każdy z graczy gra innym kolorem bierek: czerwonym, niebieskim, żółtym albo zielonym. Rozgrywkę zawsze rozpoczyna gracz grający kolorem czerwonym, a następnie inni gracze poruszają się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Istotną różnicą w szachach czteroosobowych jest szachownica, która ma aż 160 pól, ponieważ z każdej strony jest rozszerzona o trzy dodatkowe linie poziome.

Szachownica w szachach czteroosobowych.
Standardowa szachownica do gry w szachy czteroosobowe.

W różnych wariantach szachów czteroosobowych obowiązuje większość zasad z normalnych szachów, choć każdy z wariantów ma również swoje specyficzne zasady. Główne dwa warianty szachów czteroosobowych to wariant indywidualny (FFA - Free-for-all) oraz drużynowy(Team). Aby jeszcze bardziej urozmaicić rozgrywkę, gracze mogą również dostosowywać zasady do swoich potrzeb.

Zasady gry w wariancie indywidualnym

Jednym z najbardziej znanych wariantów szachów czteroosobowych jest wariant indywidualny. Jak sama nazwa wskazuje, w tego rodzaju rozgrywce każdy z czterech graczy gra samodzielnie, walcząc przeciwko pozostałym trzem przeciwnikom.

Celem tego wariantu jest ukończenie partii z większą liczbą punktów od swoich przeciwników. Punkty można zdobywać na wiele sposobów:

  • Dając przeciwnikowi mata (+20);
  • Doprowadzając swojego króla do pata (+20);
  • Doprowadzając króla przeciwnika do pata (+10 dla każdego gracza, który pozostał w rozgrywce);
  • Dając szacha więcej niż jednemu królowi na raz za pomocą hetmana (+1 gdy dajemy szacha dwóm królom na raz, +5 za zaszachowanie trzech króli jednocześnie);
  • Dając szacha więcej niż jednemu królowi na raz za pomocą innej figury niż hetman (+5 gdy dajemy szacha dwóm królom na raz, +20 jeśli trzem);
  • Zbijając aktywną bierkę przeciwnika (+1 za piona lub promowanego hetmana, +3 za skoczka, +5 za gońca, +5 za wieżę i +9 za hetmana).

Podobnie jak w normalnej odmianie szachów, piony podlegają promocji do hetmana po dojściu na ósmą linię. W wariancie indywidualnym pion może być promowany jedynie do hetmana. Jeśli zostanie zbity, jeden punkt wędruje tylko do gracza, który dokonał zbicia.

Promocja w szachach czteroosobowych
Zauważ, że ósma linia wygląda inaczej, niż w standardowej odmianie szachów, ponieważ szachownica nie jest kwadratowa, a skrajne linie pionowe każdego gracza przylegają do linii poziomych przeciwników.

Podczas rozgrywki, gracz może zostać wyeliminowany jeśli sam się podda, jego król znajdzie się w pacie, zostanie zamatowany lub gdy graczowi skończy się czas.

Gdy król danego gracza znajdzie się w pacie lub dostanie mata, wówczas wszystkie jego bierki stają się nieaktywne, czego oznaką jest zmiana ich koloru na szary. Zbicie takich nieaktywnych figur nie daje innym graczom żadnych punktów.

Wyeliminowani gracze w szachach czteroosobowych.
Bierki wyeliminowanych graczy stają się nieaktywne

Gdy dany zawodnik się podda lub skończy mu się czas, wówczas jego król pozostaje aktywny i porusza się w sposób losowy. Kto zamatuje króla, dostaje 20 punktów, natomiast jeśli któryś król znajdzie się w pacie, wówczas wszyscy pozostali aktywni gracze otrzymują 10 punktów.

Mat w szachach czteroosobowych.
Niebieski gracz daje mata żółtemu królowi. Zauważ, że żółty gracz został wyeliminowany z dalszej gry dużo wcześniej, dlatego jego jedyną aktywną bierką był król.

Jeżeli nastąpi remis z powodu trzykrotnego powtórzenia pozycji, niewystarczającej ilości materiału lub z powodu zasady 50 ruchów, wszyscy aktywni gracze otrzymują po 10 punktów.

Rozgrywka kończy się, gdy trzech graczy zostanie wyeliminowanych. Rozgrywka może zakończyć się również w przypadku, gdy aktywni pozostają jeszcze dwaj gracze, ale jeden z nich ma przewagę nad drugim wynoszącą przynajmniej 21 punktów. W takim przypadku gracz mający przewagę może się poddać, co sprawi, że jego przeciwnik dostanie wprawdzie 20 punktów, ale nie wystarczy to do prześcignięcia pierwszego gracza.

Zwycięstwo.
Ponieważ niebieski gracz ma przewagę ponad 20 punktów, może ogłosić swoje zwycięstwo.

Ważne jest, aby pamiętać, że w wariancie indywidualnym gracze nie mogą się ze sobą porozumiewać, żeby sprzymierzyć się przeciwko któremukolwiek ze swoich przeciwników. Jest to oficjalnie zabronione, a graczowi, który złamie tę zasadę grozi zablokowanie, czyli tzw. „ban”. Jest jednak inny wariant szachów czteroosobowych, który nazywa się „Dyplomacja", w którym takie działania są jak najbardziej dozwolone.

Zasady gry w wariancie drużynowym

Jak sama nazwa wskazuje, ten wariant różni się od wyżej opisanego wariantu indywidualnego. W wariancie drużynowym gracze grają w parach, a drużynę zawsze tworzy dwóch graczy grających naprzeciwko siebie. Gracze nie mogą zbijać bierek należących do swojego kolegi z drużyny.

Ponieważ w tym wariancie najważniejsza jest gra drużynowa, by osiągnąć przewagę, gracze muszą się ze sobą jakoś porozumiewać. Chess.com umożliwia im komunikację na dwa sposoby: rysowanie strzałek na szachownicy lub rozmowę na prywatnym czacie drużynowym – taki czat nie jest wówczas widoczny dla graczy z drużyny przeciwnej, więc na pewno nie dowiedzą się, co planują ich przeciwnicy.

Komunikacja w szachach czteroosobowych w wariancie drużynowym.
Żółty gracz rysuje strzałki, które obrazują jego pomysł na dalszą grę - czerwony gracz widzi plan żółtego, który polega na zamatowaniu króla jednego z graczy z drużyny przeciwnej.

W przeciwieństwie do wariantu indywidualnego, w wariancie drużynowym piony promuje się dopiero na jedenastej linii. W standardowej odmianie wariantu drużynowego, piona można promować do dowolnie wybranej przez siebie figury.

Celem gry jest zamatowanie jednego z graczy drużyny przeciwnej. Gdy nastąpi pat, rozgrywka kończy się remisem. Obie te sytuacje mają miejsce dopiero wtedy, gdy nadejdzie kolej na wykonanie ruchu przez gracza, który dostał mata lub znajduje się w pacie, dlatego możliwe jest nawet wyprzedzenie mata poprzez wcześniejsze zamatowanie innego gracza. Taką sytuację można zobaczyć na tym filmie – miała ona miejsce podczas Drużynowych Mistrzostw w Szachach Czteroosobowych na Chess.com.

Podwójny szach i mat.
Ponieważ jest to podwójny szach, niebieski król nie ma dokąd uciec.

Rozgrywka może się również zakończyć wtedy, gdy jeden z graczy podda się lub skończy mu się czas. W takim przypadku mecz wygrywa drużyna przeciwna.

Inne warianty szachów dla czterech osób

W szachach czteroosobowych istnieje możliwość dostosowania zasady gry do swoich potrzeb. Można też tworzyć swoje własne warianty, wybierając zestawy zasad, które chcemy, by obowiązywały w trakcie naszej rozgrywki. Najbardziej popularnymi wariantami wśród innych odmian szachów czteroosobowych są m.in.: Solo, Dyplomacja, czteroosobowe szachy 960, czterosobowy wariant „Król wzgórza”, czy też czteroosobowy wariant „3 szachy”.

Aby poznać inne warianty tej odmiany szachów, koniecznie zapisz się do naszego oficjalnego klubu 4 Player Chess Club, a następnie przeczytaj tę informację!

Podsumowanie

Wiesz już, czym są szachy czteroosobowe i jesteś gotowy, by w nie zagrać! Aby rozpocząć rozgrywkę, kliknij w poniższą ikonę szachów czteroosobowych.

Zagraj w szachy czteroosobowe na Chess.com!

Poznaj więcej terminów szachowych