(10) Lasker-Janowski, Berlin 1910

Schlechter karşısında hayal ettiği unvan müdafaasını yapamayan Lasker, kendini satranç dünyasına bir kez daha ispatlama niyetindeydi. Bu sebepten uzun süredir peşinden koşan Polonyalı Janowski'nin teklifini reddetmeyerek aynı sene Berlin'de yeniden sahneye çıkmayı kabul etti.

Aslına bakarsanız Janowski ve Lasker bir sene önce, yani 1909 yılında iki kez karşı karşıya gelmişlerdi. Polonyalı, Leonardus Nardus isimli zengin bir satrançsever tarafından finanse ediyordu ve dünya şampiyonuna meydan okumadan önce oyuncusunun şansları hakkında fikir sahibi olmak için Paris'te kısa bir maç için elini cebine atmıştı. İlk savaş 2-2 sonuçlanınca ümitlenen Nardus hemen ikinci buluşmayı organize etti ancak bu sefer sonuç felaketti: 7-1 Lasker galibiyetiyle sonuçlanan ikinci maçtan sonra Janowski'nin, sponsorunu ertesi sene düzenlenecek unvan maçına para yatırmaya nasıl ikna ettiği tam olarak bilinmiyor. Bir iddiaya göre bu ikinci maç, Lasker'in Schlechter karşılaşması öncesi antrenman müsabakasıydı ve bu sebepten Janowski yumuşak davranmıştı (yazının ilgi odağı şahıs mazeret yaratma konusunda ayrı bir yeteneğe sahipti).

David Markelowicz Janowski (1868-1927)

Fil çiftini kullanmadaki ustalığı ve agresif oyun stiliyle tanınan Leh usta sanatçı ruhluydu ve parlak kombinezonların peşinden koşmayı tercih ederdi. Tıpkı Marshall gibi oyunsonlarını pek sevmez, konum kuruyunca oyundan sıkıldığı olurdu. Hatta Polonyalı'nın birçok karşılaşmayı oyunsonunda yaptığı aceleci ya da fazlaca iddialı hamleler yüzünden kaybettiğini görürüz. Janowski'yi kendisinden dinleyelim: "Oyunsonlarından nefret ederim. İyi oynanmış her parti oyunortasında sonuçlanmalıdır!" Rüzgarı arkasına aldığı zaman, ustanın neler yapabileceğine bakalım.

Lasker rakibinin de ev sahibi olacağı bir şehri kendisinden seçmesini isteyerek tıpkı Schlechter maçında olduğu gibi adil davranmak ister. Sekiz galibiyete ulaşanın kazanacağı mücadelenin ilk 10 partisi Berlin'de devamı ise Janowski'nin sıkı bağları olduğu Paris'te oynanacaktır. Lasker unvan müdafaası için bir kez daha hazırdır ve ilk parti 8 Kasım 1910 tarihinde Kerkau Palast'da başlar. 

Lasker gibi, rakibine göre strateji belirlemekte usta, tecrübeli bir kurt için Janowski tipinde bir oyuncu fazla problem yaratamazdı. Tek yapması gereken canlı ve bol taşlı konumlardan uzak durmaktı. Gerisini zaten Polonyalı hallederdi, nitekim ilk parti maçın özeti gibi oldu: Oyunsonu yaklaşırken Janowski çocukça bir hata yaptı ve taş boşa koydu.

Strateji ustası ve Filozof Emanuel Lasker

İkinci ve üçüncü partiler berabere sonuçlanınca, satranç dünyası, adayın en azından bir çeşit mücadele ortaya koyabileceği konusunda ümitlendi ancak hayaller kısa sürdü. Lasker peş peşe partiler almaya başladı. Her şey çok kolaymış gibi görünüyordu; oyunun bir anında Janowski riskli bir işe girişiyor, atağı Dünya Şampiyonu tarafından basitçe püskürtülüyor ve devamında ortaya herhangi bir direnç koyamayan aday teslim bayrağını çekiyordu. Örnek bir parti vermek gerekirse:

10. parti tamamlandığında skor 7-0 Lasker lehineydi ve Janowski Paris'e geçmekten vazgeçti. Hızlıca kaybettiği 11. partiden sonra ortaya sportif anlamda utanç verici bir tablo çıkmıştı: +8=3. Marshall'dan sonra bir başka adayı da 8-0'lık skorla geçen Lasker için yeniden felsefeye dönme ve satranca kısa bir ara verme vakti gelmişti. 

Satranç tarihinin en ilginç ve renkli kişiliklerinden Janowski

İnatçılığı, mazeret üretmekteki ustalığı, yüksek egosu, hayalperestliği ve kumar tutkusu ile ün yapan Janowski ise bu yenilgiden gereken dersleri çıkartmadığını, Edward Lasker ile olan sohbetinde açık etmiş oldu: "Adaşınız o kadar aptalca bir satranç oynuyor ki, o düşünürken masada durmaya dahi tahammülüm olmuyordu."

Özetle Janowski, dünya şampiyonunu her oyunda alt ettiğine kendini inandırmıştı. Polonyalı'ya göre her partide kazanç konuma geçmeyi başarmış ancak sonrasında sıkılıp, konuma olan ilgisini kaybetmişti. Maçtan hemen sonra rövanş istediğini dile getirdi ancak bu düşüncelere sahip birini Lasker daha fazla ciddiye alamazdı.