Sức mạnh của mã (chess)

Sơ lược về mã

Mã (♘ ♞) là một quân trong trò chơi cờ vua, đại diện cho hình tượng hiệp sĩ (kỵ binh mặc giáp) . Mỗi người chơi bắt đầu ván đấu với hai quân Mã và vị trí ban đầu của nó là nằm giữa Xe và Tượng; hay các ô b1, g1 đối với Trắng và b8, g8 đối với Đen xét về mặt ký hiệu đại số.

 Mã được biết đến với nước nhảy chữ L, lắt léo nhưng không thể bao quát bàn cờ trong một nước. Mã có tối đa tám khả năng di chuyển và tối thiểu là hai, có khả năng hiện diện ở cả 64 ô cờ. Trong từng nước đi, mã tới lui giữa hai ô đen và trắng. Điểm mạnh nhất của mã là không bị cản, có thể bay nhảy qua không gian hẹp.

Về mặt tổng quan thì mọi quân cờ đều trở nên mạnh hơn hẳn nếu được đặt ở những vị trí gần trung tâm bàn cờ, và điều này đặc biệt đúng với Mã. Một quân Mã nằm ở ngoài biên chỉ có thể tấn công (hay kiểm soát) 3 hoặc 4 ô, và với quân Mã nằm ở góc thì là 2 ô. Hơn nữa, sẽ mất nhiều nước đi để di chuyển một quân Mã ở xa trung tâm đến bên cánh đối diện của bàn cờ so với Tượng, Xe, và Hậu. Vì vậy, một nguyên tắc cần phải nhớ đối với người học chơi cờ đó là hạn chế việc di chuyển Mã xa rời trung tâm, đặc biệt là ra các góc và cạnh bàn cờ. Mã cần luôn có mặt gần hoặc tại những "điểm nóng" trên bàn cờ, những nơi đang xảy ra giao chiến.

Sức mạnh của Mã tăng dần theo hàng đứng

Mã tốt nhất là đứng trên một lỗ (một điểm trong lãnh thổ đối phương mà  đối phương không thể đuổi bằng Tốt). Sức mạnh của Mã tăng dần theo hàng đang đứng, Mã trở nên mạnh khi đứng hàng thứ 4, mạnh hơn Tượng khi đứng hàng thứ 5, và mạnh nhất khi đứng hàng thứ 6.

Mã đứng trên hàng 4, một điểm mạnh:

Mã đứng trên hàng 5, muôn năm!

Mã đứng trên hàng 6, kiểm soát cả thế giới:

Nếu không có lỗ thì Mã có thể tìm thấy một điểm mạnh khác, nơi mà đối thủ muốn đuổi nó phải trả giá bằng sự yếu đi.

Trong thế cờ trên, nếu muốn đuổi mã đen phải đi g6, như vậy sẽ lỏng lẻo cánh vua và f6 sẽ bị đe dọa

MÃ RẤT LINH HOẠT

Ở thế cờ trên, mã trắng mạnh khó cưỡng ở trung tâm, có thể nhảy lắt léo tới các ô mạnh như e5, d4 và g5. Với sự trợ giúp của vua trắng, ưu thế sẽ biến thành thắng lợi. Trong trường hợp vua trắng tới e5, còn mã trắng ở d4 hoặc g5, đen hoàn toàn bị động. Trong khi đó, tượng đen bị hạn chế hoạt động bởi tốt đen, nếu đến a6 cũng không nhắm vào mục tiêu cụ thể.

Thế cờ trên, cựu vô địch thế giới Mikhail Botvinnik tìm thấy phương án tối ưu hóa sức mạnh mã trắng. Đen có lợi thế khi xe ở c6 chiếm cột c, nhưng tượng đen bị hạn chế đường di chuyển bởi tốt ở d5. Trắng cần loại tốt đen ở f6 trước khi nhảy đến e5. Nhờ đó, Botvinnik đi 33.g5! Đòn đánh tuy đơn giản, có thể thay đổi toàn bộ ván cờ.

Mã là quân duy nhất có thể di chuyển mà không cần phải đi Tốt trước, do đó người chơi có thể đi Mã ở ngay nước đầu tiên, điều mà không thực hiện được đối với các quân khác (trừ Tốt). Vì lý do nêu bên trên, nước đi đầu tiên của Mã cần hướng đến trung tâm. Mã thường nhập cuộc sớm hơn một chút so với Tượng và sớm hơn nhiều so với Xe và Hậu.

Với cách di chuyển độc đáo, Mã là một quân chĩa đặc biệt lợi hại. (tấn công hai hay nhiều quân đối phương cùng lúc)

Và còn 1 điều nữa, trong cờ vua, tốt nhiều ->mã mạnh

Tuy nhiên, mã cũng có 1 vài điểm yếu:

+Tốt là những quân quấy nhiễu Mã hết sức hiệu quả do nó có giá trị thấp hơn đồng thời do cách đi khác nhau nên khi một quân Tốt tấn công Mã nó không bị Mã tấn công (trong nước đi đầu tiên)

+Trong khi hai Tượng có thể bù đắp yếu điểm cho nhau, hai Mã có xu hướng không phối hợp với nhau được một cách hiệu quả. Bởi vậy một cặp Tượng thường được xem là mạnh hơn so với một cặp Mã. Cho nên, mọi kì thủ thường hay cho rằng:

 2 tượng> Mã, tượng

2 tượng> 2 mã

+Và cuối cùng, 2 mã ko thể chiếu hết được vua, trong khi tượng thì có thể ( mặc dù 2 mã vẫn có thể chiếu hết vua trong hình dưới đây, nhưng tỉ lệ thành công rất thấp, khoảng 1%, và 1 điều bắt buộc là đối phương phải có ít nhất 2 quân, tức là 1 vua và 1 quân nữa để ko bị hòa)

Nguồn: Google and Youtube

https://www.chess.com/article/view/the-eternal-battle-bishops-vs-knights