سيارات

وقتي به آسمان بنگريم با مشاهده حركت سيارات مي‎توانيم گذشت زمان را حس كنيم. منظومه شمسي تقويمي بود كه اجداد ما به كمك آن زمان كاشتن دانه و درو كردن آن را تعيين مي‎كردند. براي مسافران و دريانوردان هم آشنايي با ستارگان و موقعيت آن‎ها كار جهت‎يابي را آسان مي‎كرد. اين مردمان كه از ابزارهايي بر خوردار نبودند توانستند با كمك گرفتن از چشم‎ها و مغز نقشه هایی  از آسمان تهيه كنند. شش هزار سال قبل چيني‎ها گزارشات دقيقي را درباره اجرام آسماني تهيه كردند كه هنوز هم كاربرد دارد آنان حوادث مهم آسماني از قبيل اهله قمر، موقعيت سيارات، خورشيد گرفتگي و ماه گرفتگي را به دقت پيش‎بيني كردند و اين حوادث را در زندگي امپراتور و دربارش مؤثر شمردند. آن‎ها مجبور بودند در كار خود دقيق باشند زيرا بروز اشتباه موجب مجازات فوري مي‎شد طالع‎بيني از روي موقعيت ستارگان و سيارات هنوز هم فراموش نشده است ،حتي فرمانروایان و سياستمداران وقتي كه مي‎خواستند تصميمي مهم بگيرند با طالع‎بينان مشورت مي‎كردند. در تمدن‎هاياوليه اخترشناسان نيمه دانشمند نيمه جادوگر بودند. گذشته از آن كسي كه مي‎توانست زمان طلوع خورشيد را پيش بيني كند، مسلماً قادر به پيش ‎بيني حوادث ديگر نيز بود.در قرن هاي 16 و17 ، علاقه به كسب دانش ، تغييرات زيادي را در دانش اختر شناسي بوجود آورد. پیش از اين زمان، طبق نظريه ي بطلميوس زمين در مركز عالم قرار داشت.در سال 1534،يك اختر شناس لهستاني به نام نيكلاس كوپر نيك نظريه جديدي را پيشنهاد كردكه بر اساس آن ،خورشيد در مركز عالم قرار داشت و زمين هم مانند سيارات ديگر در اطراف خورشيد مي چرخيد.

 منظومه شمسی

Solar System:

مجموعه ای شامل خورشید ، سیارات، سیارک ها، اقمار، ستاره های دنباله دار ، تخته سنگ ها ،غبار  وسایر اجرامی که  پیرامون خورشید در گردشند.منظومه شمسی در یکی از بازو های مارپیچی کهکشان راه شیری قرار دارد. منظومه های دیگری ازسیارات شناخته شده اند ، اما تاکنون هیچ دنیایی مانند کره زمین کشف نشده است.

خورشيد:Sun

قطر:000/390/1 كيلومتر . 109 برابر زمين

فاصله از زمين : ميانگين 000/600/149كيلومتر.

دماي نور سپهر:  5750k

دما در مركز خورشيد: 14000000k

دوره تناوب(چرخش در استوا):24روز و 16 ساعت

جرم :   2 میلیارد  میلیارد  میلیارد  تن  ( 333،400  )  برابر جرم زمین

 برونداد انرژي( انرژي تمام  خورشيد):100000000000000000000000x5  اسب بخار(100000000000000000000000000x8/3وات).

خورشيد ستاره اي بزگ ونوراني كه در مركز منظومه شمسي قرار دارد وسيارات به دور آن در گردشند.

حدود 90% جرم خورشيد از هيدروژن است و هليم و هيدروژن در مجموع ، 98% تركيب خورشيد را تشكيل مي دهند.

زمين فقط يك دو ميلياردم انرژي خورشيد را دريافت مي كند.عده اي در گذشته گرماي خورشيد را حاصل متراكم شدن آن    مي شمردند. اما مطالعات بعدي  كه توسط انيشتين صورت گرفت ، معما را حل كرد. اين دانشمند  فرمول معروف خود E=MC2 را ارائه داد كه از آن ،تبديل ماده به انرژي ياد مي شود. در خورشيد  هيدروژن به هليوم مبدل مي شودو در حين تبديل ،از وزن هر گرم هيدروژن معادل 72../. گرم كاسته مي شود. جرم 4 هسته هيدروژن برابر با 030/ 4 واحد جرم اتمي است. يك هسته هليوم در حدود 003/4 واحد وزن دارد . به اين ترتيب ، هنگامي كه يك هسته اتم هليوم از 4هسته هيدروژن حاصل مي شود،تفاوت جرم اين دو مبدل به انرژي مي شود.پس بايد گفت كه اين توليد انرژي سبب مي شود كه جرم خورشيد پيوسته در حال كاهش باشد.اين كاهش 4 ميليون تن در ثانيه مي باشد. تا چه زماني اين كار ادامه دارد؟ جرم كلي خورشيدبرابر2 میلیارد میلیارد میلیارد تن است . به اين ترتيب خورشيد ما تا ميليون ها سال ديگر همچنان ستاره اي درخشان و فروزنده است.

گاهي اوقات  جريان هاي بلند و حلقه اي شكل از گاز كه به آن زبانه مي گويند از خورشيد جدا شده  و در فضا منتشر مي شوند اين گاز ها با سرعتي معادل 600 كيلو متر درثانيه درفضا زبانه مي كشند.   بهترين وصفي كه مي توان از زبانه هاكرد اين است كه پرده هايي از شعله سرخ و عمود  بر سطح خور شيدند كه گاه ساختماني پر ماننددارند و زماني به درختي تنومند مي مانند.ابعاد آن ها حيرت آور است ، ارتفاع متوسط شان به000/30 كيلومتر نيز مي رسد و سطح مقطع شان.../150 x 3000كيلو متر مربع است.

سطح خورشيد را فوتوسفر مي نامند  در اين قسمت درجه حرارت به 6000 درجه سانتيگراد مي رسد. اولين بخش بالا يي فوتوسفر را كو موسفر مي نامند.  كو موسفرلايه  اي است نازك از گاز  ها ودماي آن تا ميزان 4500 درجه سانتيگراد پايين مي آيد. درجه گرما در مركز خورشيد  در حد بسيار باور نكردني يعني تا15 ميليون درجه سانتيگراد بالا مي رود . نقاط تيره روي سطح خورشيد را لكه هاي خورشيدي مي نامند . لكه ها حدود 2000-1000 درجه سانتيگراد خنك تر از سطح خورشيد هستند ، بنابر اين از نقاط ديگر درخشندگي كمتري دارند، اين لكه ها معمولا به صورت جفت ظاهر مي شوند  لكه ها در عرض چند ساعت ظاهر مي شوند و ممكن است تا چند ماه در سطح  خور شيد باقي بمانند. سطح خورشيد همواره در حال تغيير است . زبانه ها (گاز هاي چرخان و فوران)  اصولا هنگام تشكيل  لكه هاي خورشيد شكل مي گيرند .  زبانه هاي اطراف لكه هاي خورشيدي فعال ترند و انفجار هايي كه در مجاورت اين لكه ها رخ مي دهد انرژي زيادي توليد مي كنند. گاهي اوقات اين انفجار ها با زمين بر خورد كرده و طوفان مغناطيسي ايجاد مي كنند كه در ارتباطات  راديويي زمين اخلال  پديد مي آورد.

عطا رد:Mercury

قطر:4860 كيلومتر .

فاصله از خورشيد: متوسط000/000/58كيلومتر

فاصله از زمين: متوسط 14800000 كيلومتر

دما: حد اقل: 173-  حد اكثر:370  درجه سانتی گراد

سال : نجومي:88 روز-هلالي:116 روز

دوره تناوب(حركت به دور محور):7/58 روز

جرم: 54./.برابر زمين

حجم: 6./.برابر زمين

اولین کره از خورشید ونزدیکترین سیا ره به آن عطا رد است. عطارد جزسيارات سنگي است و از مواد سنگي وفلز واندكي گاز تشكيل شده است

عطا رد در شرایط مناسب بدون تلسکوپ نیز قابل دیدن است زیرا بعداز خورشید پر نورتر ازسایر  ستارگان و سیارات است.از شگفتی های عطارد می توان به این نکته اشاره کرد که با وجوداین که نزدیک ترین سیاره به خورشید  است ولی حداقل دمای آن به 173- درجه نیزمیرسد،در واقع با توجه به نزدیکی به خورشید سردترین نقاط آن واقع در قطب های آن است. همچنين در عطارد طول روز دو سوم طول آن سال است.

یونانیان  باستان گمان می کردند که دو سیاره متفاوت را مشاهده می کنند.آنان نام مرکوری را بر چیزی  نهاده بودند که پس از غروب خورشیددیده می شد و آن یکی را که پیش از طلوع خورشید می دیدند آپولو می نامیدند. عطارد دارای اتمسفر بسیار رقیق  می باشد وسطح عطارد مانند  سطح ماه پراز  دهانه است،اگرچه از نظر توزیع  دهانه ماه وعطارد تفاوت بسیار  دارند. همچنین  عطارد مانند زهره قمری ندارد.

گاز ها داراي خاصيت ميل به انبساط هستند. همه گاز ها در همه جهات منبسط مي شوندوحجم بزرگتري را اشغال مي كنند.شتاب گرانش سطحي زمين به اندازه ي كافي قوي است كه با گرايش جو به انبساط مقابله كند. اما در سطح عطارد نيروي گرانش به حدي ضعيف است كه نمي تواند از فرار گاز ها جلوگيري كند.مولكولهاي گاز معمولا سرعتي بيش از 2/4 كيلومتر بر ثانيه دارندو با اين نيرو مي توانند از اين سياره بگريزند. اگر هم مدتها پيش عطارد جو داشته  است بايد دير زماني پيش گريخته باشد و دماي شديد سياره به اين عمل كمك كرده است.با وجود اين ، ملاحظات  نظري وآزمايشي حاكي از آنند كه جو بسيار رقيقي در عطارد وجود دارد و  با اين وجود فشار سطحي اين جويك ميليونيوم ميليونيوم فشار جو در زمين است.

زهره Venus:

قطر:250/12 كيلومتر .

فاصله از خورشيد: متوسط000/600/107كيلومتر

فاصله از زمين: متوسط 151000000 كيلومتر

دما: در راس ابر ها:15-   در جه سانتی گراد

در پايين ابر ها:   240            درجه سانتی گراد

درسطح سياره: 480  درجه سانتی گراد

سال : نجومي:225 روز-هلالي:584 روز

دوره تناوب(حركت به دور محور):243روز

جرم: 82./.برابر زمين

حجم: 902/.برابر زمين

دومين سياره از خورشيد، زهره است. زهره را ستاره صبح، ستاره مغرب، ستاره اژدها و حتي ستاره جادوگر نيز ناميده‎اند . در وراي اين نامگذاري‎ها بايد به زيبايي اين سياره درخشان توجه كرد. اما پاره‎اي از واقعيت‎ها اين سياره را از جادوگر و اژدها هم ترسناك‎تر مي‎سازد، مثلاً درخشندگي آن حاصل از اتمسفر مسمومي است كه نور خورشيد را منعكس مي‎سازد. كامپيوتر مي‎تواند به طور خيالي پرواز بر فراز زهره را بازسازي كند ، در سطح زهره طوفانهاي شديد و باران‎هاي اسيدي تندي مشاهده مي‎شود و از دهانه آتشفشان‎هاي هميشه فعال آن گدازه بيرون مي‎آيد، پس سطح زهره يك جهنم واقعي است .اگر يك فضاپيما بر سطح اين سياره فرود بيايد دوامي نخواهد يافت ،زيرا باران اسيد و دماي فوق‎العاده فلز را سوراخ مي‎كند و تند بادها آن را از جا برمي‎دارند، بدين ترتيب سفينه‎هاي تحقيقاتي هم با مشكل مواجه مي‎شوند. زماني يكي از آن‎ها فقط بدان حد تاب آورد كه توانست اطلاعات مختصري را به زمين مخابره كند. يك سفينه روسي را مخصوصا بدان حد تقويت كردند كه بتواند شرايط بسيار نامساعد سطح زهره را تحمل كند كه آن هم بيش از يك ساعت دوام نياورد. در زهره طول روز بيشتر از طول سال است.ماده اصلي شيميايي زهره گاز كربنيك است ، كه نزديك 97% وزن آن را تشكيل مي دهد،3% باقي مانده شامل اكسيژن،مونواكسيد كربن ،بخار آب ،نيتروژن،..و مقدار بسيار اندكي آمونياك است.

ابر هايي كه همچون پتويي سطح زهره را در بر گرفته اند نور خورشيد را مانند گلخانه در خود گرفتار مي كنند . نور از ابر ها عبور مي كند و سطح سياره را گرم مي كند. سطح سياره امواج گرم فرو سرخ گرفتار شده را در جو مي گيرد و دوباره تششع مي كند، در نتيجه درجه دمای سیاره  بالا مي رود

زمينEarth:

قطر:حداقل(قطبي):720/12 كيلومتر

حداكثر(استوايي):760/12 كيلومتر

فاصله از خورشيد: متوسط000/650/149كيلومتر

دوره تناوب(حركت به دور محور):23ساعت و 56 دقيقه و 4 ثانيه

سال : نجومي:256/365 روزمتوسط خورشيدي يك سال

جرم:1000000000000000000000x6/6 تن

حجم: در حدود يك هزار ميليارد كيلومتر مكعب

سرعت گريز:11 كيلومتر بر ثانيه

شتاب گرانش بر سطح دريا:8/9 متر بر ثانيه

سومین سیاره از خورشید، زمین است . كوپرنيك ، در مورد علت چرخشي كه در ستاره ها مشاهده مي شد،گفت كه زمين در حول محور شمالي جنوبي به دور خود مي چرخد.حجم زمين و زهره تقريباً مساوي است فاصله ما هم از خورشيد چندان زياد نيست، پس چرا ميان گدازه‎ها و ابرهاي گوگردي احاطه نشده‎ايم؟ قسمتي از پاسخ به خاطر وجود حيات در زمين است. در چهار ميليارد سال قبل زمين نيز شرايط امروزي زهره را دارا بود، فعاليت‎هاي آتشفشاني شديدي در زمين جريان داشتند و اتمسفر متشكل از بخار آب و دي‎اكسيدكربن فراوان بود.اما با گذشت زمان بخار آب به صورت ذرات باران به زمين فرو ريخت و مقدار آن چنان زياد شد كه اقيانوس‎ها پديد آمدند، پس از تشكيل جانداران كم كم اكسيژن نيز بوجود آمد و به اتمسفر رفت و با گذشت زمان با تغيير اتمسفر، چهره زمين نيز تغيير يافت، حيات در تغيير سرنوشت چهره زمين تأثيري بسيار داشت.

حيات جزئي از ساختار زمين شده است، ما زماني متوجه زيبايي زمين خودمان شديم كه از فضا به نظاره آن پرداختيم منظره‎اي كه احساسات فضانوردان را به شدت تحريك كرد. سرانجام در سال 1961 يك فضانورد روسي به نام گاگارين توانست افسانه‎ها را به واقعيت مبدل كند، او سفری به دور مدار زمین داشت. با اين حال هنوز بشر نتوانسته پا را از كره ماه فراتر بگذارد.

ماه:Moon

قطر:3460كيلومتر

فاصله از خورشيد: متوسط000/650/149كيلومتر

فاصله از زمين: حد اقل 360000 كيلومتر ، حد اكثر:400000 كيلومتر

دما: حد اقل: 140-  حد اكثر:150 درجه سانتی گراد

دوره تناوب(گردش به دور زمين) : نجومي:32/27روز-هلالي:53/29 روز

دوره تناوب(حركت وضعي  به دور محور):32/27 روز

جرم: 3/81 /1برابر زمين

شتاب گرانش بر سطح : يك ششم زمين

سرعت گريز:38/2  كيلومتر بر ثانيه

در سال 1969 موشك آپولو 11 نيل آرمسترانگ ، ادوین آلدرين و مایکل کالینز را