Terminy szachowe
Ciężka figura

Ciężka figura

W szachach jest sześć rodzajów bierek: król, hetman, wieża, goniec, skoczek oraz pion. Ale czym w takim razie jest ciężka figura, skoro nie ma jej na tej liście i dlaczego na temat ciężkich figur warto wiedzieć nieco więcej? Aby znaleźć odpowiedzi na te pytania, przeczytajcie nasz krótki artykuł.


Co to jest ciężka figura?

Ciężka figura to określenie stosowane w odniesieniu do hetmana oraz wieży. Nieco słabsze od nich są lekkie figury, czyli gońceskoczki.

Ciężkie figury jako jedyne mogą w jednym ruch przejść po całej linii pionowej lub poziomej. Jedna ciężka figura wystarczy do zamatowania króla przeciwnika, natomiast jedna lekka figura nie poradzi sobie z takim zadaniem.

W powyższej pozycji startowej wszystkie ciężkie figury zostały podświetlone na żółto. Zarówno białe, jak i czarne dysponują jednym hetmanem i dwiema wieżami.

Dlaczego ciężkie figury są ważne?

W szachach ważne jest, by wiedzieć, w jaki sposób poprawnie oceniać wartość figur. Jeżeli chodzi o ciężkie figury, dwie wieże mają bardzo podobną wartość co jeden hetman.

Skoro wieża nie należy do figur lekkich, można się domyślić, że jest od nich zazwyczaj lepsza. Czasami można jednak celowo oddać wieżę za jedną z lekkich figur przeciwnika, by zyskać inny rodzaj przewagi. Takie zagranie nazywamy poświęceniem/ofiarą jakości.

GM Garry Kasparov pobił białopolowego gońca (lekką figurę) wieżą (ciężką figurą), czyli poświęcił jakość.

Ogólnie rzecz biorąc jedna wieża jest gorsza od dwóch lekkich figur, natomiast hetman byłby od nich o wiele silniejszy.

Wieża jest dużo słabsza od trzech lekkich figur, a wartość hetmana, w zależności od pozycji, jest równa mniej więcej trzem lekkim figurom. Sytuacja, w której dwie wieże grają przeciwko trzem lekkim figurom, nie zdarza się często, a ocena takiej pozycji zależałaby od tego, która grupa figur lepiej ze sobą współpracuje.

Hetman jest dużo lepszy od jednej wieży, trochę lepszy od jednej wieży i jednej lekkiej figury i zazwyczaj gorszy od jednej wieży i dwóch lekkich figur albo dwóch wież i jednej lekkiej figury. Wszystkie powyższe zasady są oczywiście bardzo ogólne i mogą się zdarzyć przypadki, w których ocena pozycji przy podanych powyżej konfiguracjach będzie zupełnie inna.

Czarne straciły hetmana, ale mają za niego wieżę, gońca i piona. Pozycja jest w miarę równa.

Warto również zauważyć, że jedna ciężka figura (hetman albo wieża) wspierana przez króla w zupełności wystarczy do zamatowania samotnego króla przeciwnika (żadna lekka figura nie poradziłaby sobie z takim zadaniem).

Sprawdź się!

Pytanie nr 1: Ile ciężkich figur znajduje się w poniższej pozycji na szachownicy? Ile ciężkich figur mają białe, a ile czarne?

Odpowiedź: Na szachownicy znajdują się trzy ciężkie figury. Dwie z nich należą do białych - są to dwie wieże. Czarne mają tylko jedną ciężką figurę - hetmana.

Pytanie nr 2: Czy w poniższej pozycji czarne mogą w następnym ruchu forsownie doprowadzić do mata? Żeby poznać odpowiedź, spróbuj rozwiązać poniższe zadanie!

Podsumowanie

Teraz wiesz już, które bierki zaliczamy do ciężkich figur, czym ciężkie figury różnią się od lekkich figur i dlaczego są takie ważne. Więcej informacji na temat ciężkich figur i ich wartości możesz znaleźć w lekcji opracowanej przez GM Larry'ego Kaufmana!

Poznaj więcej terminów szachowych