Gukesh'ten Magnus Carlsen'e Vezir Fedası

GM Fabiano Caruana'nın Norveç Satranç 2023'teki sahneyi kimeye bırakmaya niyetli olduğunu klasik oyunda Siyahlarla GM Alireza Firouzja'yı yenerek gösterdi. Turnuvayı, 10,5/12 ile 4 puan farkla lider götürüyor ve dünya sıralamasında canlı reytingler (yani şu ana kadar oynanan oyunlar göz önünde alınınca) Firouzja'yı dünya sıralamasının ikinci sırasından indirerek kendisi 2787,9 reytingle buraya geçmiş durumda.

Norveç Satranç 2023'ün Cumartesi günü akşam tamamlanan diğer bütün oyunlarının galipleri armageddon ile belli oldu. GM Hikaru Nakamura, Siyah taşlarla GM Anish Giri'yi, GM Shakhriyar Mamedyarov Beyaz taşlarla GM Nodirbek Abdusattorov'u yendi ve GM Wesley So da Siyah taşlarla berabere yaparak GM Aryan Tari'yi berabere halinde Armageddon'da Siyah kazanmış sayıldığı için yendi. Son iki oyunda da karşılıklı körlük yaşanan konumlar oldu ve bir hamlelik bu hatalar o oyunları karşı tarafa kazandırabilirdi.

GM Gukesh D, tarih kitaplarına geçecek Armageddon oyununda GM Magnus Carlsen'e karşı vezire karşı iki taş feda etti. Buna rağmen eski Dünya Şampiyonu dirençli savundu ve oyunu kazandı.

Nakamura, 6,5 puanla ikinci sırada; Firouzja ise 6 puanla üçüncü sırada yer alıyor.

Norveç Satranç, 4 Haziran Pazar günü TSİ 18:00'da kaldığı yerden devam edecek.

Cuma günkü boş günde, büyükustalar moda becerilerini test etti ve örgü süveterler tasarladılar.

Giri-Abdusattorov ekibi, Firouzja'nın iddiasına ("Fikrimizi çaldılar") rağmen etkinliğin galibi oldular. Hollanda'nın bir numarası (ve eski Chess.com CEO'su) şu sözleri söyledi: "Biz insanları takip etmeyiz. Modayı biz yaratırız."

How did @anishgiri and @NodirbekGM win the #NorwayChessGames yesterday? 🧶🧶 pic.twitter.com/SHkJ9d06Wl

— Norway Chess (@NorwayChess) June 3, 2023

"@anishgiri ve @NodirbekGM nasıl #NorwayChessGames'i kazandılar? 🧶🧶 pic.twitter.com/SHkJ9d06Wl"

— Norway Chess (@NorwayChess) 3 Haziran  2023

Cumartesiye girerken Caruana, turnuvada 1,5 puan farkla liderdi. Normal şartlarda bu önemli bir fark olurdu; ama Norveç'teki puanlama sistemine göre sadece bir klasik zafer mesafedeydi.

Caruana-Firouzja

Turnuva sıralaması dikkate alınınca, bu günün en önemli oyunuydu: Turnuva liderine karşı takipçisi oynuyordu, dünyanın üç numarasına karşı dünyanın iki numarası ve tecrübeye karşı gençlik.

Oyuna girerken, Caruana'nın Firouzja'ya bugüne kadar oynadıkları klasik karşılaşmalarda bir skor üstünlüğü vardı: +3 -1 =6. Hızlı satrançta da bu üstünlük sürüyordu: +4 -1 =3. Caruana daha sonradan Siyahla beraberliğe razı olabileceğini paylaştı; ama Firouzja daha fazlasını istiyordu.

Fransız Savunması son yıllarda ufak bir rönesans yaşıyor. En son, GM Ding Liren son dünya şampiyonasında oynamıştı, Carlsen de bu hafta daha önce oynamıştı (Caruana'ya oynadı ve kaybetti) ve ABD Şampiyonu da Cumartesi günü oynanan dördüncü turda bu açılışı denemek istedi. Caruana, bu konuyla ilgili oyundan sonra: "Açılışta onu kesinlikle şaşırttım," dedi.

Özgüvenli Amerikalı büyükusta açılıştan itibaren materyalist oynadı ve piyonları toplamaya girişti. Firouzja'nın vezir kanadını adeta yuttu ve şu sözler söyledi: "Bana kompanzasyonu göster!" ve 13...Şd8 oynadı (oyunda bu ana kadar da yalnızca dört dakika harcadığını belirtelim).

Caruana plays the best move 13...Şd8 and the engine indicates an advantage for Black!#NorwayChess pic.twitter.com/CzR34eYk1O

— ChesscomLive (@ChesscomLive) June 3, 2023

Caruana en iyi hamle olan 13...Şd8'i oynadı ve motor yine Siyaha üstünlük veriyor! !#NorwayChess pic.twitter.com/CzR34eYk1O

— ChesscomLive (@ChesscomLive) 3 Haziran 2023

Firouzja, daha sonra 17.Ad6? oynamadan önce 11 dakika oynadı ve Caruana bu durumla ilgili oyundan sonra şu değerlendirmeyi yaptı: "Bu çılgın Ad6 hamlesini yaptı...Anlamadım o hamleden sonra tehlikede değildim...İki piyon fazlaydım ve hiçbir karşılık da göremedim." Ayrıca belirttiği gibi bu hamle yerine rok yapmak daha iyi olurdu ve Caruana 17...Vc4 oynayarak eşit bir oyunsonuna geçmek amacıyla vezirleri takas etmeyi planlamıştı.

19...f6 tahtada oynandıktan sonra Polgar, Firouzja'nın şimdiden hasar kontrol moduna geçtiğini söyledi. Caruana, net bir kale (h8'dekini) feda ederek hücuma geçmeyi amaçladı ve kazandı,  Polgar'a göre bu oyun, "şu ana kadar turnuvanın oyunu" ve daha heyecanlı oyunlar beklediğini de sözlerine ekledi.

Caruana, 2021'den beri ilk kez yeniden dünya sıralamasında ikinciliğe yükseldi. 2014'te en yüksek reytingi 2844'tü ve bu reyting tarihte ulaşılmış en yüksek seviyeydi (Carlsen ve GM Garry Kasparov'dan sonra).

Gukesh-Carlsen

Bu kuşaklar arası eşleşmenin biraz geçmişi var: Gukesh, Pazartesi günü oynanan yıldırım turnuvasında Carlsen'i Siyah taşlarla devirmişti. Bugüne kadar ikinci klasik oyunları (Bu yılın başında Tata Steel'de berabere yapmışlardı) oynanacaktı ve ilk oyundakinin tersi renklerle oynuyorlardı.

Her iki oyuncu da galibiyet için motiveydi. Carlsen, henüz turnuvanın klasik bölümünde bir oyun kazanamamıştı ve Gukesh için de tarihin en yüksek reytingli oyuncusunu tekrar devirme fırsatı eline geçebilirdi.

Klasik oyun, 82 hamlelik uzun bir mücadele oldu. Gukesh'in İtalyan'da ufak bir üstünlüğü vardı ve önceden vatandaşı  GM Arjun Erigaisi'ye karşı oynadığı oyunu geliştirmişti; ancak kurnaz 13...Fg4'ten sonra Carlsen bir piyon fedasıyla suyu bulandırdı.

Gukesh'in karmaşık konumda ufak bir üstünlüğü korumak için tek bir şansı vardı; ama ince 19.Fg3 hamlesini kaçırdıktan sonra Carlsen'in piyona karşı tam bir karşılığı oldu. Bir noktada, iyimserliğini itiraf odasına gelerek de oyun sırasında paylaştı (Norveççe):

Carlsen is back: in the confessional "I'm actually very pleased with the develiopment the last 5-6 moves. I was doing pretty badly, he had several ways to liquidate and get a slight edge, but I think he didn't choose an ambitious way to play. for an extra pawn, but it's not much.… pic.twitter.com/q8d8QHw60L

— Tarjei J. Svensen (@TarjeiJS) June 3, 2023

"Carlsen arka odada: Son 5-6 hamleden çok mutluyum: Oldukça kötü gidiyordum, birkaç farklı şekilde konumu sadeleştirip hafif üstünlük elde edebilirdi; ama sanırım en iddialı oyunu seçmedi. Fazla piyona karşılık artık pek bir şey yok... pic.twitter.com/q8d8QHw60L"

— Tarjei J. Svensen (@TarjeiJS) 3 Haziran 2023

Dünyanın bir numarası, eşit bir oyunsonuna girdi ve olabildiği kadar konumu zorladı (turun son biten klasik oyunu onlarınkiydi) ve artık kaçınılmaz hale gelince beraberliğe razı oldular.

İkinci oyun da yine yavaş İtalyan ile başladı ama uzun süre pianissimo olarak kalmadı. Gukesh, Cumartesi günü kazanmak için yüreğini ortaya koyarak savaştı.

21.c4 ile Gukesh bir kalite fedası yaptı (gerçi ona karşılık iki piyon kazandı); ancak en etkileyici an 27. hamlede vezir feda etmesiyle geldi, bu karar yorumcuları da çok şaşırtmıştı.

17-year-old Gukesh sacrifices his queen for two minor pieces against the highest-rated player in the world!#NorwayChess pic.twitter.com/mQd4p4xnV4

— ChesscomLive (@ChesscomLive) June 3, 2023

"17 yaşındaki Gukesh, dünyanın en yüksek reytingli oyuncusuna karşı vezire karşı iki hafif taş feda ediyor!#NorwayChess pic.twitter.com/mQd4p4xnV4"

— ChesscomLive (@ChesscomLive) 3 Haziran 2023

Oluşan karışık konum insanı çıldırtacak düzeydeydi. Beyazla oynamak daha kolaydı; ama daha sonra konum Siyah için kolaylaştı. Bir noktada Siyah kazanıyordu, sonra kazanç olmamaya başladı. Hiçbir şey belli değildi. Gukesh'in 41.e6! ile tek bir yerde net kazancı vardı; ancak 52 saniyesi varken bu hamleyi kaçırdığı için gayet hoşgörülebilir. 

Carlsen, muazzam bir savunmanın neticesinde oyunu iki tarafında dörder saniyesi varken bir ata çatalı neticesinde kazandı.

Bu her türlü övgüye değer oyun ve her iki tarafın da mücadelesi bu oyunu Günün Oyunu seçmemizi sağladı ve aşağıda GM Dejan Bojkov tarafından analiz edilecektir. 

Giri-Nakamura

Nakamura, ikili arasındaki klasik oyunlarda 5-2'lik bir skor üstünlüğüne sahip ve Cumartesi günü klasik satrançtaki 27. beraberliklerini yaptılar.

İlk oyun, taraflar için açılış teorisi hatırlama egzersizi olarak geçti ve her iki oyuncu da bunu başardı.

Günlük değerlendirme videoları çekmesinin yanı sıra Nakamura, oyunları sırasında da itiraf odasına gelerek görüşlerini paylaşıyor. Açılış hamleleri tamamlanmak üzereyken ( yaklaşık 15...Ka6 civarında) Giri'nin kendisinin tüm varyantı bilmesinden dolayı sinirlenmiş göründüğünü söyledi.

"I think Anish, based on his facial reactions, I think he knows that this position is equal and he was hoping I wouldn't know this whole line..."

- Nakamura in the confessional booth during his game. #NorwayChess pic.twitter.com/oqrokYmota

— ChesscomLive (@ChesscomLive) June 3, 2023

"Bence Anish, yüz ifadelerine bakarak, bu konumun eşit olduğunu biliyor ve benim tüm varyantı bilmediğimi umuyordu..."

- Nakamura oyun sırasında itiraf odasında. #NorwayChess pic.twitter.com/oqrokYmota"

— ChesscomLive (@ChesscomLive) 3 Haziran 2023

Hiçbir üstünlük elde edememesine sinirlenmesine rağmen, Giri oyunun hiçbir aşamasında kötü konumda değildi. Taşları tahtanın ortasında uçuştu ve bu oyun turun ilk biten mücadelesi oldu. Beraberlik.

Nakamura,  oyundan sonra verdiği söyleşide konuma dair bilgisini daha önce oynanmış Firouzja-Praggnanandhaa 2022 partisinden de bahsederek sergiledi.

Giri, Nakamura'ya ikinci oyunda Berlin oyunsonunda meydan okumayı seçti - ilginç bir açılış tercihi çünkü kazanmak zorunda olduğu oyunda sekizinci hamlede vezirleri takas etti. Ne var ki, algımız sonucun etkisi altındaydı. Beyazın kazanması bizim fikrimizi değiştirebilirdi.

Nakamura, açılış tercihine "aslında aşırı derece şaşırmadığını" söyledi. Daha az süre olsa, örneğin 10'a 7 yerine 5'e 4 gibi, daha iyi olabileceğini de ekledi.

Kritik anı da şöyle açıkladı: "Tüm bu ...b5 ve ...c6'lar ıoynarken tüm hamleleri bir saniyede oynayabilirdi." He ne kadar motor kendisinin 29...b5 ile ilgili değerlendirmesine katılmasa da oyunda işe yaradı.

Nakamura'nın özet videosu ve röportajını aşağıda izleyebilirsiniz (İngilizce):

Mamedyarov-Abdusattorov

Daha önce daha hızlı zaman kontrollerinde 14 defa oynamış olamalarına rağmen, dünkü oyun Azeri ve Özbek büyükustalar arasında oynanan ilk klasik oyundu. Her ikisi de önceki turlarda kaybetmişlerdi—ilk isim Armageddon'da, ikinci isim ise klasikte.

Mamedyarov, 27. hamlede 14 dakika düşünmek için durdu. Değerlendirme çubuğu eşitlikte pek uzaklaşmamış olsa da yorumcular Beyaz için kesinlikle tehlikeler olduğunu düşünüyorlardı— nesnel olarak olmasa da pratik olarak.

Yine de Azeri büyükusta dengeyi korudu ve taraflar 48 hamle sonunda beraberlikte anlaştılar.

Mamedyarov, turnuvada Armageddon ile ikinci galibiyet uzandı. Yavaş yavaş ekmeğini taştan çıkarttı ve c6'ya bir at koydu. Motor bu hamleyi pek beğenmese de yorumcular bu konumu bir insanın savunmasının zorluğunu ortaya koydular.

Daha sonra temiz görünen bir oyunu 35.e4! ile merkezi açıp daha sonra Siyah şaha yaptığı saldırıyla kazandı. Ancak biraz daha dikkatli bir inceleme kendisini 31. hamlede bir soğuk duş bekleme ihtimali olduğunu gösteriyor. Abdusattorov, Kxc6! hemen kazanabilirdi, bu onun adına kaçmış bir fırsattı.

Oyundan sonra, Mamedyarov şunları söyledi: "Turnuva çok iyi gitmiyor; ama yine de bir eşleşmeyi kazanmak güzel," dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü: "Klasikte hiç oyun kazanmıyorum. Böyle hissetmem normal. Umarım klasikte de kazanabilirim.."

4/12 ile sondan ikinci sırada yer alıyor.

Tari-So

Hem Tari hem de So, klasikte berabere yaparak "kanamayı durdurdular" ve bugüne kadar oynadıkları bir tarafın kazanmadığı dördüncü oyun oldu. Tari, tura girerken 1/9'du, So ise 3/9 gidiyor ve birinci günde Nakamura'yı Armageddon'da yenmesinden beri galibiyete de hasret kalmıştı.

İlk oyun, ikinci oyun kadar ilginç değildi. Taraflar, Marshall Atağın ağır teorik sularında yüzdüler ve 18. hamlede Tari piyonu geri verip vezirleri değişmeye karar verdi. So, eşitiğin iyi tarafındaydı; ama konum yine de beraberlikti.

Şah Gambit, bu turnuvada bir Armageddon oyununda ikinci defa oynandı. Bu kez bu yolu izleyen isim Tari oldu (ilki Nakamura'ydı) ve Perşembe gününde olduğu gibi yine Beyaz taşlarla oynayan tarafın işine yaramadı.

Her ne kadar açılış pek iyi geçmediyse de, Tari, So 26...h6?? ile çift soru çekince hemen kazanç konuma geçti. Beş dakikadan fazla süresi varken Norveçli büyükusta 10 saniye düşünüp 27.d4 oynadı ve bu fırsatı kaçırdı. So da bu hamleyi kaçırdı ve bu gizli taktik ona oyundan sonra verdiği söyleşide söylenince şaşırdı.

So oyunu hoş ve etkili bir pat ile bitirdi.

So, oyunlardan sonra şunu söyledi. "Her iki renkle de kazanca oynayacak oynanabilir konum elde etmek çok zor. Aryan, Beyazla çok iyi hazırlıklı. Birkaç açılışı düşündüm; ama her açılış oynamıyorsanız, kazanca oynamak için yeterince oynanabilir konum elde edemiyorsunuz."

5. Tur Eşlendirmesi

2023 Norway Chess, Norveç'in Stavenger şehrinde oynana elit bir masa başı turnuvasıdır. Turnuva 29 Mayıs TSİ 20:00'de bir yıldırım turnuvasıyla başladıktan sonra 30 Mayıs TSİ 18:00'de klasik turnuva ile devam edecek.

 10 oyuncu tek tur dönerli turnuva oynarlar ve klasik galibiyetleri için 3 puan; klasik oyunu berabere yapıp armageddonda kazanmaları halinde 1,5 puan; klasik oyunu berabere yapıp armgeddonda kaybetmeleri halinde 1 puan ve son olarak da klasik oyunu kaybetmeleri halinde 0 puan alırlar. Klasik oyunun zaman kontrolü tüm oyun için 120 dakika ve 41. hamleden sonra her hamle için 10 saniye eklemekidir. Armageddon oyununda ise Beyaz 10 dakika, Siyah 7 dakika alırken berabere halinde süresi az olan Siyah kazanır ve her iki oyuncuya da 41. hamleden itibaren her hamle için 1 saniye ekleme gelir.

Önceki Haberler:

• Gukesh'ten Magnus Carlsen'e Vezir Fedası
• Caruana Yine Kazanarak Turnuvada Liderliği Aldı ve Dünyanın 3 Numarası Oldu
• Abdusattorov Rok Yapmadan Kazandı!
• Norveç'te Ev Sahibine Soğuk Duş: Caruana Carlsen'i Yendi
• Son Gülen Abdusattorov, Geriden Geldiği Norveç'te Yıldırım'ı Kazandı
• Carlsen, Nakamura Will Go Head-To-Head At Norway Chess (İngilizce)