FIDE Grand Swiss - runda 5: Remis Dudy z Bartlem, druga wygrana Wojtaszka

Po pięciu rundach turnieju FIDE Women's Grand Swiss 2023 na samotne prowadzenie wyszła 19-letnia IM Bibisara Assaubayeva, która w niedzielę pokonała byłą mistrzynię świata GM Tan Zhongyi i ma obecnie na swoim koncie 4,5 pkt (z 5 możliwych), co jest najwyższym wynikiem w obu sekcjach.

Najwyżej rozstawiona GM Aleksandra Goryachkina pokonała WGM Meruert Kamalidenovą i dołączyła do dwóch innych zawodniczek, które mają pół punktu straty do liderki, a są to IM Vaishali Rameshbabu i GM Anna Muzychuk, które w tej rundzie zremisowały.

W turnieju Open, pierwsze miejsce, z wynikiem 4 pkt na 5 możliwych zajmuje ex aequo trzech zawodników, natomiast 15 graczy jest pół punktu za nimi. Na czele tabeli utrzymał się GM Andrey Esipenko, który w niedzielę zremisował z GM Fabiano Caruaną, a dwoma graczami, którzy dołączyli do niego na szczycie, są GM Hikaru Nakamura (odniósł trzecie zwycięstwo z rzędu, tym razem pokonując GM Alexeya Saranę) oraz GM Arjun Erigaisi (wygrał partię dnia z GM Rinatem Jumabayevem).

Polacy w FIDE Grand Swiss 

W sekcji kobiet GM Monika Soćko zremisowała z GM Anną Usheniną, a IM Oliwia Kiołbasa musiała uznać wyższość reprezentującej Indie IM Tanii Sachdev. Soćko zajmuje obecnie 23. lokatę, a Kiołbasa jest na miejscu nr 45.

W sekcji Open GM Radosław Wojtaszek wygrał swoją drugą partię w turnieju. W niedzielę pokonał 16-letniego reprezentanta Francji GM Marc'Andrię Maurizziego, dzięki czemu ma już na swoim koncie 3,5 pkt i zajmuje obecnie najwyższe miejsce z naszych reprezentantów - dziewiętnaste. GM Michał Krasenkow przez dużą część partii z GM Jaimem Santosem Latasą miał wyrównaną pozycję, jednak w 39. ruchu popełnił błąd, grając 39. Sf4,  który doprowadził do straty materiału i w konsekwencji do przegranej.

Najbardziej elektryzującym pojedynkiem dla fanów szachów w Polsce była partia GM Jana-Krzysztofa Dudy z GM Mateuszem Bartlem. Nasi reprezentanci stoczyli piękny, bardzo zacięty i długi, 7-godzinny pojedynek (była to najdłużej trwająca partia w 5. rundzie). W pewnym momencie końcówki komentator FM Marcin Molenda stwierdził, że Duda próbuje „wyciskać wodę z kamienia”, starając się przechylić losy partii na swoją korzyść, natomiast Bartel „wyciska siódme poty” w defensywie. Partia ostatecznie zakończyła się remisem po 111 posunięciach!

Szczegółowe podsumowanie partii Dudy z Bartlem przygotował IM Dawid Czerw.

Wyniki Polaków - runda 5

Kojarzenia Polaków - runda 6

Runda nr 6 w obu turniejach rozpocznie się w poniedziałek, 30 października, o godz. 15:30 czasu polskiego (CEST).

• Turniej kobiet
• Turniej Open

Jesteśmy już mniej więcej na półmetku turnieju. Podczas gdy najlepsi szachiści na świecie walczą na Wyspie Man o dwa miejsca w Turnieju Kandydatów, najlepszy zawodnik na świecie przebywa obecnie w Manchesterze, gdzie zajmuje się innymi sprawami.

Good to be back in Manchester with the boys! @MagnusCarlsen @MagnusBarstad and @OdinSjakk🔥 pic.twitter.com/W5OT49yAZU

— Askild Bryn (@AskildB) October 29, 2023

W sekcji kobiet decydujące wyniki padły na 7 z 10 najwyższych szachownic, natomiast w sekcji Open, pomimo wielu zaciętych partii, na pierwszych dziesięciu deskach rozstrzygające okazały się tylko dwa pojedynki.

Turniej kobiet

W sekcji kobiet prowadzenie objęła Assaubayeva, która pokonała byłą mistrzynię świata. Była to jej pierwsza wygrana z Tan w szachach klasycznych, bowiem we wcześniejszych pojedynkach raz zremisowała i jeden raz przegrała.

Mistrzyni międzynarodowa, która jak dotąd przyćmiła w turnieju 16 arcymistrzyń i 22 inne mistrzynie międzynarodowe, ma ranking turniejowy na poziomie 2804 i walczy o swoją trzecią i ostatnią normę na tytuł arcymistrzowski.

Grająca czarnymi nastolatka z Kazachstanu już na początku partii pokazała, że ma ochotę grać na wygraną, bowiem zagrała obronę królewsko-indyjską. Kluczowym momentem okazał się popełniony przez Tan pozycyjny błąd w postaci 16.Gxc5?, który zapewnił czarnym parę gońców i udostępnił pole d6 skoczkowi.

Po partii Leko powiedział: „Ten ruch to prawdziwy znak zapytania, natomiast cała reszta to tylko kara”. Silnik, jak zawsze, pokazuje, że białe mogły zagrać lepiej, by pozostać w grze. Tak się jednak nie stało i Assaubayeva wygrała pojedynek po jednostronnej partii.

Po partii Assaubayeva powiedziała, że stara się nie zwracać zbytniej uwagi na tabelę, ale gra najlepiej jak potrafi. O potencjalnym awansie do Turnieju Kandydatek powiedziała następujące słowa: „Byłoby wspaniale, gdybym zajęła jedno z premiowanych awansem miejsc, ale staram się o tym nie myśleć, bo to stwarza dużą presję”.

Pojedynek Vaishali z Anną Muzychuk w wariancie obrony berlińskiej w partii hiszpańskiej zakończył się remisem, natomiast na szachownicy obok Goryachkina pokonała Kamalidenovą, której ranking turniejowy wynosił do tej pory 2659.

Partia przybrała ostry obrót po 20...Gd2?, za którym stała solidna pozycyjna idea wymiany na d3 i zablokowania ciemnych pól za pomocą ...Gb4. Problem tkwił jednak w taktyce; po 21.c5! czarny goniec znalazł się w nie lada tarapatach i nawet został uwięziony.

Inne wyniki, na które warto zwrócić uwagę, to niespodziewana wygrana IM Leyi Garifulliny (ma obecnie 3,5 pkt.) nad GM Valentiną Guniną, zwycięstwo GM Mariyi Muzychuk (obecnie 3 pkt) nad IM Eline Roebers oraz remis IM Vantiki Agrawal z rozstawioną z numerem 2. GM Alexandrą Kosteniuk (obecnie 2,5 pkt).

W rundzie nr 6 Anna Muzychuk podejmie białymi liderkę turnieju Assaubayevą, a na szachownicy nr 2 Vaishali zagra, również białymi, z Goryachkiną. 

Wyniki po 5. rundzie | Najlepsza 20.

Open

Jedynymi zawodnikami, którzy przed tą rundą mieli na swoim koncie 3 pkt i wygrali w niedzielę, byli Nakamura i Arjun.

Grający białymi Nakamura zdecydował się na partię katalońską i, co ciekawe, w pierwszych 18 ruchach wykonał aż pięć posunięć swoim czarnopolowym gońcem, po czym zdecydował się go wymienić. W swoim podsumowaniu wspomniał, że pomysł na ruch 8.Gc3 (pierwszy nietypowy ruch gońcem) znalazł na Chessable.com. 

Pierwszy punkt zwrotny nastąpił jednak w 22. posunięciu, o którym Leko powiedział: „Jeśli znajdzie ten ruch [22.Hc1!], to wygra partię!"

Jeśli znajdzie ten ruch [22.Hc1!], to wygra partię!

—Peter Leko

Posunięcie to zwiększa presję na piona c5, ale jest w nim również cel taktyczny, który polega na tym, że na 22...Hxe2 można odpowiedzieć ruchem 23.Sxd4!, wykorzystując związanie.

Nakamura zdobył ostatecznie piona z c5 i ostatecznie wygrał partię, choć w końcówce skoczkowej nie obyło się bez dalszych przygód.

Dla Nakamury jest to już trzecie zwycięstwo z rzędu po rozpoczęciu turnieju od dwóch remisów, a jego przemyśleń na temat niedzielnej partii można posłuchać na poniższym nagraniu.

Dzisiejszą partią dnia jest jednak drugi decydujący pojedynek na górnych szachownicach, który zakończył się jako jeden z ostatnich (najdłużej grali Duda z Bartlem - przyp. tłum.). Ta niesamowita partia miała wiele faz, w których Arjun wielokrotnie stał lepiej lub miał nawet wygraną, jednak Jumabayevowi cały czas udało się wracać do gry.

Szczególną uwagę zwraca skomplikowana końcówka, o której GM Rafael Leitao napisał: „To jedna z najbardziej niezwykłych końcówek, jakie kiedykolwiek widziałem. Atak i kontratak, piony przeciwko pionom, podobnie jak w studium szachowym, a przy tym co chwilę pojawiały się niesamowite posunięcia”. Pełną analizę partii można przeczytać poniżej.

Dużo walki, ale też dużo remisów na pozostałych szachownicach

Lider turnieju Esipenko grał białymi przeciwko najwyżej rozstawionemu Caruanie. Ich poprzednie dwa spotkania zakończyły się remisami i mimo, że już od debiutu na szachownicy pojawiły się komplikacje, to pojedynek i tak ostatecznie zakończył się trzecim remisem.

Caruana, który niedawno opublikował kurs na Chessable na temat partii hiszpańskiej („Dark Archangel”), nie zagrał jeszcze tych linii w turnieju. W pierwszej partii przeciwko 1.e4 wybrał obronę sycylijską, natomiast później jego przeciwnicy grali 1.d4, przez co nie miał szans na pokazanie tych wariantów w praktyce.

Kwestią sporną pozostaje oczywiście to, czy zagrałby w ogóle debiut, którego bez wątpienia spodziewają się jego przeciwnicy.

Nie będzie chyba przesadą stwierdzenie, że aktualny mistrz Stanów Zjednoczonych miał w całej partii tylko jedną obiektywną szansę na uzyskanie przewagi. Po 15.e4?! Hb6! 16.exd5, Caruana musiałby zdecydować się na zagranie bardzo niejasnych wariantów, zaczynających się od 16...Sxd5 (lub 16...Gxd5). Po 16...exd5, które nastąpiło w partii, żaden z graczy nie miał realnej szansy na zwycięstwo.

Większość pozostałych pojedynków na najwyższych planszach zakończyła się remisami, choć ich przebieg wcale nie był pokojowy.

 „Na temat tej partii można by nakręcić serial Netflixa, który przyniósłby zysk w wysokości 100 milionów dolarów" – powiedział Gustafsson o pojedynku GM Alirezy Firouzji z GM Hansem Niemannem.

Abstrahując od dziwnych, choć solidnych posunięć obu graczy w debiucie, partia osiągnęła poziom „szaleństwa”, gdy Niemann wymienił dwie figury za wieżę i piona, podobnie jak w wariancie Dilwortha w partii hiszpańskiej.

W 26. ruchu obaj zawodnicy mieli na zegarach mniej niż dwie minuty i właśnie w tym niedoczasie Niemann miał dwie szanse na wygranie partii, jednak obie przeoczył. Według komentatorów nieco łatwiejsze do znalezienia było 27...Wfe8!, natomiast przeoczenie 33....a3!! było jak najbardziej zrozumiałe.

W swoim podsumowaniu Nakamura przyznał, że oglądając partię na żywo również myślał o tym, że 27...We2? wyglądało najbardziej naturalnie (to ten pierwszy ruch, który mógł zapewnić Niemannowi wygraną). Drugi ruch, 33...a3!!, nazwał „kolejnym szalonym posunięciem”. Ostatecznie emocjonująca partia zakończyła się remisem.

„W tej pozycji byłem pewien, że przegram!” – stwierdził Firouzja, a o ruchu 33...a3!! Niemann powiedział: „Widziałem tę ideę, ale była przerażająca”. Analizę partii w wykonaniu obu zawodników można obejrzeć na poniższym materiale wideo:

Inne zaskakujące sukcesy i porażki

W pierwszych trzech rundach uwagę przyciągał IM Ramazan Zhalmakhanov, który pokonał dwóch arcymistrzów z rankingiem powyżej 2650, a następnie zremisował z Firouzją. Jego niezwykła passa trwa nadal, bowiem w szóstej rundzie zremisował z GM Samem Sevianem. Jego oficjalny ranking wynosi obecnie 2447, natomiast jego dotychczasowy ranking turniejowy jest na zawrotnym poziomie 2846. 

Kazakh IM Ramazan Zhalmakhanov is certainly in the running for the world's strongest IM!#FIDEGrandSwiss pic.twitter.com/8EU0gctwPu

— chess24.com (@chess24com) October 29, 2023

W niedzielę w tabeli awansowali GM Sam Shankland, który pokonał GM Aryana Tari, GM Nodirbek Yakubboev, który wygrał z GM Nilsem Grandeliusem oraz Wojtaszek, który zaserwował Maurizziemu drugą porażkę z rzędu. Wszyscy wy wymienieni zawodnicy mają obecnie na swoim koncie 3,5 pkt.

Do niedzielnych niespodzianek można zaliczyć m.in. zwycięstwo GM Narayanana Sunildutha Lyny nad GM Gukeshem Dommaraju, który podjął ryzyko, grając obronę królewsko-indyjską, i po jednostronnej partii przegrał. GM Ivan Saric, który w pierwszej rundzie musiał uznać wyższość Caruany, pokonał GM Maxime'a Vachier-Lagrave'a. 

Narayanan, który w tej rundzie odbudował się nieco po sobotniej porażce, pokonał też Gukesha dokładnie dwa tygodnie temu w turnieju Qatar Masters. Po partii powiedział: „[W poprzedniej partii] jakoś dobrze się bronił i był bliski doprowadzenia do remisu, ale w końcu udało mi się wygrać. Tam miałem szczęście, natomiast tutaj był to raczej jednostronny pojedynek”.

Na koniec, IM Shawn Rodrigue-Lemieux pokonał legendarnego GM Vasyla Ivanchuka w końcówce wieżowej z różnobarwnymi gońcami.

W poniedziałek będziemy świadkami pojedynków Esipenko-Nakamura na szachownicy nr 1, GM Yu Yangyi-Arjun na szachownicy nr 2 oraz Caruana-GM Evgeny Najer na desce nr 3.

Wyniki po 5. rundzie | Najlepsza 20.

(Pełne wyniki są dostępne tutaj.)

Turniej FIDE Grand Swiss 2023 (FGS) wchodzi w skład cyklu eliminacji do Meczu o Mistrzostwo Świata FIDE. Pierwszych dwóch zawodników zdobędzie prawo do udziału w Turnieju Kandydatów 2024. Turniej FGS rozpocznie się w dniu 25 października o godz. 15:30 czasu polskiego (CEST). Pula nagród w turnieju wynosi 460 tys. dolarów.

Równocześnie odbywa się turniej FIDE Women's Grand Swiss 2023 (FWGS), w którym pula nagród wynosi 140 tys. dolarów. Pierwsze dwie zawodniczki zakwalifikują się do Turnieju Kandydatek 2024.

Poprzednie artykuły:

• FIDE Grand Swiss - runda 4: Kolejny udany dzień dla Polaków, Esipenko na samotnym prowadzeniu
• FIDE Grand Swiss - runda 3: Zwycięstwa Kiołbasy, Dudy i Wojtaszka
• FIDE Grand Swiss - runda 2: Porażka Dudy, Caruana wraca do klubu 2800
• Piękne zwycięstwo Dudy w 1. rundzie turnieju FIDE Grand Swiss 2023
• FIDE Grand Swiss 2023: Kto awansuje do Turnieju Kandydatów?