Remis w partii nr 14; O tym, kto zostanie mistrzem świata, zadecyduje niedzielna dogrywka

W sobotniej, ostatniej klasycznej partii Meczu o Mistrzostwo Świata FIDE 2023, GM Ding Liren zremisował po 90 ruchach z GM Ianem Nepomniachtchim, choć miał w pewnym momencie przegrywającą pozycję. Ponieważ po 14 partiach klasycznych wynik meczu to 7-7, o tym, kto zostanie nowym mistrzem świata zadecyduje piąta w historii meczów o mistrzostwo świata dogrywka w formacie szachów szybkich. Zawodnicy zaczną od rozegrania czterech partii tempem 25+10, a jeżeli nadal nie uda się wyłonić zwycięzcy, będą rozgrywali partie błyskawiczne (szczegółowe zasady dot. dogrywki można znaleźć w dalszej części artykułu).

Zwycięzca zostanie nowym mistrzem świata i zarobi 1,1 mln euro (ponieważ mecz po czternastu partiach zakończył się remisem, przegrany otrzyma 900 tys. euro, czyli 45% łącznej puli nagród).

Zapraszamy do obejrzenia analizy 14. partii, którą przygotował IM Dawid Czerw.

Dogrywka odbędzie się w niedzielę, 30 kwietnia o godz. 11:00 czasu polskiego (godz. 15:00 czasu lokalnego w Astanie).

Były mistrz świata, GM Vladimir Kramnik, powiedział kiedyś, że „czas jest cenny wtedy, gdy nie ma się go wystarczająco dużo” i choć była to aluzja do czasu spędzanego przy szachownicy, to bez wątpienia można by ją również odnieść do obu pretendentów, którzy w ostatnim dniu przerwy przed 14. partią mieli bardzo mało czasu. Tytuł mistrza świata był w zasięgu obu zawodników, dlatego kluczowym pytaniem było to, czy grać na wygraną, czy też na remis...

Peter Doggers, dyrektor ds. informacji i wydarzeń w Chess.com odkrył, że w historii meczów o mistrzostwo świata tylko ośmiokrotnie zdarzyła się taka sytuacja, że przed ostatnią partią klasyczną był remis i tylko w dwóch meczach (Karpov-Korchnoi w 1978 roku i Anand-Topalov w 2010 roku) nie była potrzebna dogrywka.

Eight times before in world chess championship history the score was equal with one game to go. Only twice, there was a decisive game in this situation:

- Karpov won game 32 in 1978
vs Korchnoi;
- Anand won game 12 in 2010 vs. Topalov.#NepoDing pic.twitter.com/7ewAN1GMIp

— Peter Doggers (@peterdoggers) April 29, 2023

Zawodnicy pojawili się przy szachownicy wypoczęci, a gdy zajęli swoje miejsca, ich losy były już wyłącznie w ich rękach. Zgodnie z przewidywaniami fanów, którzy spodziewali się na szachownicy systemu londyńskiego, Ding zaczął partię od ruchu 1.d4. W trzecim ruchu okazało się, że w decydującej partii walka rozegra się jednak w obronie Nimzowitscha. 

Niespodzianki w debiucie były do tej pory głównym elementem strategii Dinga w tym meczu, dlatego nie było żadnym zaskoczeniem, gdy chiński arcymistrz zdecydował się na dopiero szósty najpopularniejszy ruch, 5.Gd2, ponownie testując umiejętność dostosowania się Nepomniachtchiego do sytuacji na szachownicy.

Odpowiedź Nepomniachtchiego czarnymi była solidna. Niewielka niedokładność, 11...Ge7? uniemożliwiła mu osiągnięcie pełnej równowagi, jednak przy symetrycznej strukturze pionów najlepsza możliwa odpowiedź Dinga, 12.e4, nie zapewniłaby znaczącej przewagi.

Gdy zanosiło się na to, że partia będzie zmierzać do remisu, Ding zaskoczył cały szachowy świat posunięciem 12.Sg5, dzięki któremu rozpoczął się spektakl, który na oficjalnym kanale Chess.com w serwisie YouTube oglądało na żywo ponad 100 tys. widzów. Ding skomentował później ten ruch, mówiąc: „Po 12.Sg5 byłem bardzo, bardzo zadowolony i podekscytowany, ale wtedy zdałem sobie sprawę, że po Hc7 muszę zmienić nastrój. To był punkt zwrotny tej partii”.

Caruana natychmiast wyjaśnił, że ideą ruchu Dinga było poświęcenie skoczka, w przypadku, gdyby został zaatakowany i opisał również to, co działo się w głowie Chińczyka: „Ding widział w swojej głowie siebie samego poświęcającego figury i zdobywającego tytuł mistrza świata” oraz „On chce wygrać. Wybór tego debiutu to decyzja o podjęciu walki”.

Nepomniachtchi przeprowadził światowej klasy kontratak i szybko przekreślił wszelkie szanse na to, że atak Dinga przyniesie korzyści. Ruch 13...Hc7 był tak dobry, że Dinga myślał nad swoim kolejnym posunięciem ponad 20 minut!

Dotychczas jednym z najgorszych wrogów Dinga był zegar i podobnie było w partii nr 14. Wiele osób sceptycznie podchodziło do jego dalszych planów po ambitnym ruchu skoczka, jednak GM Susan Polgar uznała, że „pozycja nie jest problemem”, natomiast trzeba martwić się o pozostały czas.

I am very concerned about Ding’s clock! 🫣 #NepoDing #WorldChessChampionship The position is not a problem. The clock is! pic.twitter.com/CHAFQnqI76

— Susan Polgar (@SusanPolgar) April 29, 2023

W końcu, po 20 minutach liczenia wariantów, Ding uciekł gońcem grając 14.Ge2. Przyznał później, że był w tym momencie poza swoim przygotowaniem i że zbyt wcześnie zakończył swój atak. Nepomniachtchi, który przez większość tego czasu spacerował sobie po sali gry, miał w tym momencie partii 30-minutową przewagę na zegarze.

Przeczuwając swoją szansę, Rosjanin rozpoczął mozolne starania o utrzymanie przewagi i budowanie presji. Wykorzystywał do tego brak koordynacji w obozie białych, co dało mu pełną kontrolę nad pozycją na szachownicy. 

Ding nadal grał aktywnie, ale jak sam później przyznał, w pewnym momencie przeszła mu przez głowę myśl, że „nie zostanie mistrzem świata”. Jedynym ratunkiem w tej pozycji była ofiara piona i pomimo ryzykownej natury tego ruchu, zwiększył on prawdopodobieństwo remisu.

Dingowi udało się odzyskać piona, ale Nepomniachtchi nadal zadawał białym pytania i w końcu Ding stanął przed kolejną kluczową decyzją, która pojawiła się po zagraniu przez Nepomniachtchiego ruchu 29...Sd7. Ding odpowiedział niedokładnością, ale potem czarne szybko zagrały 30...Sxc5? zamiast cierpliwego 30.g6! Chociaż Nepomniachtchi uważał, że „30...Sxc5 było prawie wygrywające”, to jednak później stwierdził: „Prawdopodobnie powinienem był pomyśleć trochę dłużej”.

To nie był jeszcze koniec problemów Dinga, ponieważ czekało go jeszcze kilka momentów, w których musiał się dokładnie bronić. Najbliżej przegranej był po ruchu 34.Ke2?, ale szczególnie interesujące okazało się to, w jaki sposób zdołał przejść do remisowej końcówki. Spróbuj, czy Tobie też by się to udało!

Gdy Ding znalazł tę sekwencję ruchów, podekscytowany Caruana stwierdził, że zbliża się dogrywka. Później okazało się jednak, że czekało nas jeszcze drugie tyle ruchów. Ostatecznie zawodnicy rozgrywali końcówkę przez 50 ruchów, a Ding cały czas musiał grać z absolutną precyzją, by utrzymać remis.

Dokładną analizę 14. partii przygotował GM Rafael Leitao.

Po 90 posunięciach i 6 godzinach i 32 minutach gry, fascynujące będzie zobaczyć to, jak wyczerpująca 14 partia wpłynie w niedzielę na zawodników w dogrywce. Partia zakończyła się około godziny 22:00 czasu lokalnego w Astanie, dlatego też zawodnicy będą mieli zaledwie 17-godzinną przerwę przed dogrywką. Obaj stwierdzili, że w nocy zamiast przygotowywać się do partii, wybiorą odpoczynek.

Po zakończeniu konferencji prasowej odbyło się losowanie, podczas którego wylosowano zawodnika, który zagra jutro pierwszą partię białymi - będzie to Ding. Główny arbiter meczu IA Nebjosa Baralic przypomniał również zasady dogrywki, które zamieszczamy poniżej:

Zasady dogrywki

Jeśli po 14 partiach klasycznych będzie remis, o zdobyciu tytułu mistrza świata zadecydują następujące dogrywki (w podanej kolejności):

• Dogrywka w formacie szachów szybkich – cztery partie grane tempem 25+10. O tym, kto zagra pierwszą partię białymi zadecyduje losowanie.
• Jeśli nadal będzie remis, zawodnicy rozegrają dwie partie szachów błyskawicznych tempem 5+3. O tym, kto zagra pierwszą partię białymi zadecyduje losowanie.
• Jeśli nadal będzie remis, zawodnicy rozegrają kolejne dwie partie szachów błyskawicznych, również tempem 5+3. O tym, kto zagra pierwszą partię białymi zadecyduje losowanie.
• Jeśli nadal będzie remis, zawodnicy będą rozgrywali partie tempem 3+2 do momentu wyłonienia zwycięzcy. O tym, kto zagra pierwszą partię białymi ponownie zadecyduje losowanie, a po każdej partii będzie następować zmiana koloru.

Jedyną pewną rzeczą w trwającym nadal meczu o mistrzostwo świata jest to, że po niedzielnych dogrywkach zostanie wyłoniony nowy mistrz świata. O ile Ding jest obecnie numerem dwa na świecie (za GM Magnusem Carlsenem) w szachach szybkich, to w przypadku szachów błyskawicznych nie ma go nawet wśród pierwszych 100 zawodników na świecie. Sam przyznał zresztą, że gra „bardzo mało” blitza w internecie.

Nepomniachtchi jest z kolei niezwykle aktywny w obu formatach - zdobył już dwa srebrne medale w mistrzostwach świata w szachach szybkich (w 2013 i 2015 r.), a także jeden srebrny medal w mistrzostwach świata w szachach błyskawicznych (w 2014 r.).

This World Championship is gonna cause heart attacks

— GothamChess (@GothamChess) April 29, 2023

Niedzielna dogrywka ma szansę pobić rekord oglądalności szachów i z pewnością nie będzie można jej przegapić. Obaj zawodnicy zasługują obecnie na tytuł mistrza świata, ale zwycięzca może być tylko jeden. Jak powiedział kiedyś pierwszy oficjalny mistrz świata Wilhelm Steinitz: „Szachy nie są dla ludzi o słabych nerwach”.

Inne analizy ostatniej partii klasycznej meczu można obejrzeć na naszej playliście.

Wyniki

Poprzednie artykuły:

• Remis w partii nr 13, nowego mistrza świata poznamy w weekend
• Ding wygrywa z Nepomniachtchim w chaotycznej partii nr 12 i ponownie doprowadza do remisu w meczu
• Po 4. remisie z rzędu Ding jest pod coraz większą presją
• Nepomniachtchi coraz bliżej tytułu mistrza świata po remisie z Dingiem w partii nr 10
• Remis po 82 ruchach w partii nr 9 przybliża Nepomniachtchiego do tytułu mistrza świata
• Pomimo ogromnej przewagi Dinga, Nepomniachtchi cudem ratuje remis w partii nr 8
• Błędy Dinga w niedoczasie i wygrana Nepomniachtchiego w partii nr 7
• Ding znajduje siatkę matową w partii nr 6 i ponownie doprowadza do remisu
• Nepomniachtchi wygrywa z Dingiem w partii nr 5 i ponownie wychodzi na prowadzenie
• Ding odnosi pewne zwycięstwo w partii nr 4 i wyrównuje stan meczu
• Remis przez powtarzanie ruchów w partii nr 3
• Przekonujące zwycięstwo Nepomniachtchiego w partii nr 2
• Nepomniachtchi z dużą przewagą, ale ostatecznie partia nr 1 kończy się remisem
• Wszyscy mistrzowie świata
• Poznaj pretendenta: Ding Liren (artykuł w j. ang.)
• 5 najlepszych partii pomiędzy Ianem Nepomniachtchim a Dingiem Lirenem (artykuł w j. ang.)
• Mecz o Mistrzostwo Świata FIDE 2023: Wszystkie najważniejsze informacje