Caruana Duda'ya Kaybetti, Nepomniachtchi Üstünlüğünü Pekiştirdi

Madrid'de oynanmakta olan 2022 Adaylar Turnuvasının bitimine dört tur kala GM Ian Nepomniachtchi en yakın rakibinin 1,5 puan önünde. GM Teimour Radjabov ile yaptığı beraberlik buna yetti; çünkü GM Fabiano Caruana, GM Jan-Krzysztof Duda'ya kaybetti. GM'ler Ding Liren ve Hikaru Nakamura sırasıyla GM Richard Rapport ve GM Alireza Firouzja'yı sırasıyla yendiler ve Caruana'yı ikinci sırada yakaladılar. 11.Tur Perşembe günü başlayacak.

Nepomniachtchi rakipleri birbirlerini yenerken zafere bir adım daha yaklaştı. Kendisi sakin görünüyor, kendi işini yapıyor ve en önemlisi de, kaybetmiyor.

Önceki Adaylar Turnuvasının galibi üst üste iki Adaylar Turnuvası kazanmaya adım adım yaklaşıyor ve bunu tarihte başaran yalnızca bir oyuncu daha var: GM Vasily Smyslov hem 1953 hem de 1956'da Adaylar Turnuvası kazandılar. Daha sonra Adaylar Maçlarında bunu Boris Spassky, Viktor Korchnoi ve Anatoly Karpov başardılar.  Nepomniachtchi, çok özel bir satranççı grubunun arasına katılmaya hazırlanıyor.

Caruana'nın kaybı turnuva lideri için de Duda için de iyi bir haberdi; çünkü kendisi turnuvada henüz oyun kazanmamış tek oyuncuydu. Artık ikinci sırayı paylaşan üç oyuncu var ve bu ikincilik mücadelesi eğer dünya şampiyonu unvanını korumazsa çok önemli hale gelebilir.

Tüzükler ise ancak birinci sıra paylaşıldığında hızlı satranç/yıldırım tiebreak'i oynanmasını öngörüyor. Eğer Nepomniachtchi turnuvayı kazanır ve ikincilik paylaşılırsa eşitlik bozmalar şu şekilde yapılıyor:  1) Sonneborn-Berger, 2) galibiyet sayısı, 3) eş puanla aynı dereceyi alan oyuncuların arasında oynanan oyunların sonuçları ve 4) kura çekimi. (Eğer bilmeniz gerekiyorsa kalan dört turda tüm oyunlar berabere biterse Caruana çok ufak bir farkla S.B. farkıyla o en üst dereceyi alıyor.)

Nepomniachtchi-Radjabov ½-½

Nepomniachtchi, beraberliklerle turnuva zaferine gidiyormuş gibi görünüyor; ama onu kim suçlayabilir ki? Dünkü turda bir kez daha turun en hızlı biten oyununa bu kez 2 saat 25 dakika süren mücadeleyle Radjabov ile berabere kalarak imza attı.

Oyundan sonra Chess.com yayınına katılan Nepomniachtchi'ye ne hissettiği sorulunca hızlıca şu cevabı verdi: "Hiçbir fikrim yok!"

Daha sonra oyunu tartışmaya başladı ve Katalan'ın bu varyanta 2021 maçına hazırlanırken Siyahla baktığını söyledi.

"Bence 16.Fe3 çok tuzaklı bir hamle ve 16...Va5 isabetsiz bir hamle," diyerek vardığı sonucu anlattı; ama masada bundan faydalanamadığını da sözlerine ekledi:  "Bir şekilde yaptığı şeyin oldukça mantıklı olduğu anlaşıldı. Belki de c4'teki piyonu kazanıyordum; ama bunu yapmanın bir yolunu hiç bulamadım. Belki de Beyaz için basitçe yeterince iyi değildir."

Güvenli mi oynuyordu? "Tabii ki, turnuvadaki durumu düşününce benim çok da fazla risk alacak bir durumum yok; ama yine de açılıştan bir şeyler çıkarmaya çalıştım. Bana bunu yapmayı başardım gibi geldi; ama analiz edilmeli."

Nepomniachtchi'ye şu ana kadar onu en çok memnun eden oyunun hangisi olduğu sorulunca şu cevabı verdi :"En çok memnun olduğum şey dört tur kalmış olması! Beni rahatlatan tek şey bu."

En çok memnun olduğum şey dört tur kalmış olması!
—Ian Nepomniachtchi

Analizler: GM Rafael Leitao.

Nakamura-Firouzja 1-0

Nepomniachtchi dinlenme günlerini yatakta geçirdiğini söylerken Nakamura'nın yapması gereken daha önemli işler vardı: Hayranlarını mutlu etmek. Söz verdiği gibi önceki gece  Titled Tuesday turnuvasında hem oynadı hem de yayın yaptı ve üçüncü bitirdi (erken turnuvayı). Sonraki gün Adaylar Turnuvasına kaldığı yerden devam etti ve harika bir oyun oynadı.

Hikaru thought it was round 12 of Titled Tuesday.

— Anish Giri (@anishgiri) June 29, 2022

"Hikaru bunun Titled Tuesday Turnuvasının 12. turu olduğunu düşünmüş olmalı."

— Anish Giri (@anishgiri)29 Haziran 2022

Firouzja'nın ilk kazanma niyeti Najdorf tercihiyle belli oldu. Nakamura onu sakin 6.Fe3 e5 7.Af3 varyantıyla neredeyse hemen açılış hazırlığından çıkardı ve bu varyantı bugüne kadar sadece bir defa 2013'te oynamıştı.

Firouzja düşünmeye başladı ve 7...Fe7 ile başlayan ana varyantlar yerine 7...Ac6'yı tercih ettiç Oyundan sonra yayındaki röportajında Nakamura 8.Fc4 Fe6'dan sonra Firouzja'nın konumu Moskova 2019'da Dünya Yıldırım'da birbirleriyle oynadıkları oyunlarına  dönüştürmeyi denemek istediğini hissine kapıldığını söyledi.  Bu da garip bir durumdu; çünkü o oyunda henüz dördüncü hamlede h2-h3 sürmüştü.

Her koşulda Nakamura bir kez daha rakibinin niyetlerinden kaçınarak 9.Ad5 oynadı. Bu hamleden sonra f6'dan taşları değişmeden önce 31 dakika harcadı ve Firouzja'da f6'yı piyonla alarak ne kadar iddialı olduğunu gösterdi - Bu hamle aynı zamanda teorik bir yenilikti.

10...gxf6'dan sonra tahtada oluşan konum.

"İyi konumda olduğunu f6'yı alması çok uzun sürünce düşündüm. Galibiyeti zorluyordu," dedi Nakamura. "Daha sonra daha kötü konumda olduğunu fark etmesi gerekti ve bence mental olarak bunun üstesinden gelmek çok zor ve o da mücadelesiz kaybetti."

Fazla merkez piyonu ve açık g-dikeyi dinamikleri Fransız-İranlı oyuncu için beklenen etkiyi yaratmadı, özellikle de Nakamura'nın önerdiği olası iyi hame 11...Aa5 yerine 11...Ae7 oynayınca. Siyah b3'ü alıp d5 sürdükten sonra çok da iyi olmayan bir Sveshnikov konumu elde etti ve benzer bir varyantta Siyah çoğu zaman uzun yapabilir.

Firouzja piyonlarını hareketlendirmeyi başaramadı, rok yapması gerekti ve d-dikeyinin kontrolünü kaybetti. En azından görsel olarak en büyük kabusu gerçek oldu.

Eğer 21...a5 oynanmış olsaydı konum hâlâ oynanabilir olurdu, Beyazın c5'teki geçer piyonu b-piyonu ile korumasını önlerdi.

Firouzja ise diğer taraftan kendisine kalite kazandıracak bir taktik görmüştü; ama bu aslında konumsal bir sepukku'ydu. Böylece f5-karesine gelen parlak bir atı Nakamura bir kalite "kaybı" olarak görmezdi.

Analizler: GM Rafael Leitao.

"Açılışta her ikimizin de çok zaman harcamış olmasına rağmen genel olarak bakınca çok temiz bir oyun gibi göründü," dedi Nakamura. "Titled Tuesday harika bir hazırlık mıydı bilmiyorum; ama yıldırım oynar gibi d4'ü basitçe aldım ve pek de düşünmeden 24.Af5 oynadım. Eğer dün yıldırım oynamasaydım muhtemelen bu hamleyi yapmak için daha çok süre harcardım."

"Dürüst olmak gerekirse eğer son turu kazanmasaydı bugünkü gibi oynamazdı. Ancak kazandıktan sonra daha agresif olmayı denemek istedi. Teimour'la oyunumuzda, Alireza'nın bana karşı oyununda ve Fabiano'nun Duda'ya karşı oyununda gördüğümüz gibi Siyahla yaratıcı olmayı denediğinizde başınıza kötü şeyler geliyormuş gibi görünüyor."

Siyahla yaratıcı olmayı denediğinizde başınıza kötü şeyler geliyormuş gibi görünüyor.
—Hikaru Nakamura

You could be tied for 2nd place and Magnus might not play, thoughts?
Hikaru: I literally don't care. pic.twitter.com/zE7iRQKXQp

— Chess.com (@chesscom) June 29, 2022

"İkinci sırada olabilirsiniz ve Magnus oynayabilir. Düşünceleriniz? Hikaru: Hiç umrumda değil. pic.twitter.com/zE7iRQKXQp" — Chess.com (@chesscom) 29 Haziran 2022

Rapport-Ding 0-1

Caruana ve Nepomniachtchi dışında artık Ding de turnuvada iki kez üst üste oyun kazanan isimler arasına katıldı. Önceki Adaylar'da olduğu gibi turnuvasının ikinci yarısı kendisi için çok daha iyi geçiyor.

Rapport'la olan mücadelesi turnuvanın en vahşi oyunlarından birisiydi ve Çinli büyükusta tarafından da çok iyi oynandı. O da bu oyun için zaten şu yorumu yaptı: "Bence bugün oyun boyunca gayet iyi oynadım."

Rapport bir kez daha açılışın erken aşamasında tereddüt etti (3.Fb5'i 1,5 dakikada yaptı) ve Ding de tahtanın her iki tarafında piyonlar sürerek agresif oynadı. Sonrasında bu varyantı bir süre önce hazırladığını ve Ka8-b8-b7 manevrasını bildiğini söyledi. "Fikri roku geciktirmek," diyerek de fikrini açıkladı.

21.hamlede Rapoort f2-f4 yapabilmek için c3-piyonunu feda etti ve bu aslında hiç de kötü bir fikir değildi. GM Daniel Naroditsky: "Bence Richard limonatanın posasını çıkarıyor burada!"

Macar oyuncunun 27.hamlede piyonu geri alışından sonra Siyahın şahı ortada kaldığı için korkunç derecede bir oyunortası konumu tahtada oluştu. Sonrasında Rapport bundan faydalanmak için inanılmaz bir taş fedası oynadı.

Burada Rapport inanılmaz 33.Ac4!? hamlesini oynadı.

Ding 33.Ac4 hamlesi için şunu söyledi: "Tabii ki görmemiştim!" Kaliteyi hemen geri vermesi gerekiyordu ve bunu yaptı, bu da iyi hesap yaptığının bir işaretiydi. Kaleye karşı piyonla birlikte iki hafif taşı vardı.

Rapport enerjik oynamaya devam etti ve bir piyon daha feda etti; ama 41...Ad3!'e dayanan Ding'in savunma yapısı mükemmeldi.

41...Ad3'ten sonraki konum.

Bu oyunun kritik anıydı ve dürüst olmak gerekirse aynı zamanda Macar oyuncunun da zamanı kötü yönettiği bir andı. Zaman kontrolüne ulaşırken 42.Kc3 için yalnızca 65 saniye harcadı, diğer taraftan konumda eşit şansları koruyan tek hamle forse 42.Fe7!'ydi.

Öyle görünüyor ki Ding basitçe bir piyon daha kazandı ve b-dikeyince tehlikeli bir geçer piyon elde etti. En iyi denemesini de (45.Kd1) gözden kaçırdı. Rapport yalnızca sonraki hamlede kayıp konumdaydı. Yine ters renkli fil oyunsonuna ulaşmayı başardıysa da bu bile onu kurtaramadı. Oyun sırasında inanılmaz bir şekilde Ding'in açık-renkli fili tek bir hamle bile yapmadı.

Duda-Caruana 1-0

Duda henüz üst üste iki oyun kaybetmiş ve son sıraya düşmüş hatta Caruana'yı da daha önce hiçbir klasik oyunda yenmemişti.  Bu şartlar bile onu bu turda ikna edici bir zafer kazanmaktan alıkoymadı. Bu galibiyetinde biraz riskli; Amerikalı büyükustanın İtalyan oyununda biraz riskli ama aynı zamanda şaşırtıcı oyununun da etkisi oldu. 

1.e4 hakkındaki bir online kursunda, GM Anish Giri 9...Fe6 ufak bir hata olabileceğini söylüyor; çünkü bu hamle Beyazın e6'yı alıp daha sonra Fe3 oynamasına izin veriyor (atı henüz d2'de değil!) ve sonrasında da e3'ü kaleyle e-piyonunun aynı şekilde dublelenmesine izin vermiyor.

Duda bu iddiaya pek katılmıyor olacak ki onun yerine 11.b4 oynadı ve o zaman da Caruana standart Af6-h5-f4 manevrasını yaptı.

13.Af1'den sonra oluşan konum.

Oyun burada şöyle devam etti: 13...Vf6 14.Fxf4 Vxf4 15.Vb3 ve Beyazın uzun erimli bir üstünlüğü var. Giri'ye göre bu tarz konumlarda Siyahın veziri f4'te yanlış konumlanmış oluyor: "İdeal olarak Siyah f4'teki atı kalesiyle almak istiyor ve daha sonra vezirini f7-h5 kareleri civarında tutmak istiyor."

İşler Siyah için kısa süre sonra kötüleşti ve at tahtanın kenarında düğümlendi ve Hollandalı büyükusta şu tweet'i attı: "Fabi'nin Adaylar'ı kazanma şansları a5-atının oyuna dönmesinden bile daha az."

Öyle bile olsa, Caruana g-piyonunun fırlattığında oyun daha ilginç hale geldi. Siyahla kazanca oynadığı açıktı ve bir şekilde Nepomniachtchi'yi yakalamak istiyordu.

Caruana plays the aggressive 17...g5 initiating a kingside attack.

"This is very difficult to calculate," says 🎙️ @GM_Hess.

"This is scary. You can't hide under the eval bar if you're Duda," explains 🎙️ @GmNaroditsky. #FIDECandidates pic.twitter.com/27P9PMkdeD

— ChesscomLive (@ChesscomLive) June 29, 2022

"Caruana agresif 17...g5 ile bir şah kanadı atağı başlatıyor.

"Bunu hesaplaması çok zor," dedi 🎙️ @GM_Hess.

"Bu korkutucu. Duda iseniz değerlendirme çubuğunun altına saklanamazsınız," dedi 🎙️ @GmNaroditsky. #FIDECandidates pic.twitter.com/27P9PMkdeD"

— ChesscomLive (@ChesscomLive) 29 Haziran 2022

18.hamle civarında motor Beyaza oldukça iyi bir oran veriyordu, neredeyse iki piyona eşdeğer bir üstünlük. Öyle görünüyor ki, şah kanadı kolayca savunulabiliyorken Siyah da öte yandan atı a5'e koydu ve duble piyonla oynadı.

Nepomniachtchi, stüdyoya geldiğinde oyun 24.hamleye ulaşmıştı. Hemen a5'teki atı görerek şunu söyledi: "Bence Fabiano bu varyantı epey iddialı oynadı."

Duda mükemmel 24.h4! hamlesini bulup kazanç konuma geçti; ama birkaç manevra sonra kendisinde şüphe etmeye başladı. Gözle görülür şekilde hayal kırıklığına uğradığını belli etti ve gösterişli 36.Ah7!? hamlesinin kendisine getirdiklerinden pek de memnun olmadı ve bir bir noktada taş değişip atı oraya  geri koyunca sanki durumu berbat ettiğini düşündüğüne inandırdı.

Duda kafasını sallasa da en iyi hamleyi buldu: 39.f4! Caruana zaman kontrolü öncesi son iki hamlesini 1,5 dakikada yapmak zorundaydı ve hemen taş kaybeden bir hamle yaptı; ama motora göre zaten Beyaz kazanıyordu. Taşa karşı iki piyonu olan Caruana savaşmaya devam etti; ama nafile.

Analizler: GM Rafael Leitao.

10.Tur Sonunda Sıralama

11.Tur Eşlendirmesi

Önceki Haberler:

• Nepomniachtchi Caruana ile Berabere Yaptıktan Sonra Zafere Daha Yakın
• Nepomniachtchi Erken Beraberlikle Liderliğini Perçinledi Nakamura Caruana'yı Yendi
• Nepomniachtchi ve Caruana Kazanarak Üstünlüklerini Pekiştirdiler
• Nepomniachtchi ve Caruana 6.Turda Spektaküler Galibiyetler Aldılar
• Nepomniachtchi Kurşundan Kaçtı ve Madrid'de Liderliğini Korudu
• Nepomniachtchi Firouzja'yı Yenerek Tek Başına Liderliğe Fırtına Gibi Esti
• Berabere Gününde Nakamura'dan Etkileyici Savunma
• Nakamura Geri Dönerek Radjabov'u Yıktı, Ezeli Rakipler Yenişemedi
• Caruana ve Nepomniachtchi Kazandılar, Birbirleriyle Buluştular
• Caruana To Play His 4th Candidates: 'I Don't Actually Look At The Prize Fund'(İngilizce)
• Which Candidate Has The Best Post-Pandemic Performance Rating(İngilizce)
• Adaylar'ı Kim Kazanacak? Her Oyuncuyu Savunmak için Nedenler
• 2022 Adaylar'ı Kim Kazanacak?
• 2022 FIDE Adaylar Satranç Turnuvası: Aradığınız Her Şey