GM Hikaru Nakamura
Biyografi
Hikaru Nakamura, 9 Aralık 1987'de Japonya'da doğdu. Ailesi, kendisi henüz iki yaşındayken Birleşik Devletler'e taşındılar ve bir satranççı olarak taşıdığı bayrak hep yıldız ve çizgilerden ibaret Amerika Birleşik Devletleri Bayrağı oldu.
Nakamura on yıldan uzun süredir dünyanın en iyi oyuncuları arasındadır. Bu sürenin çoğunda net bir şekilde en iyi Amerikalı satranççıydı ve artık dünyadaki en önemli satranç sahnelerinden birisinin anahtar içerik üreticilerinden birisidir.
2005, 2009, 2012, 2015 ve 2019'da beş defa ABD Şampiyonu oldu. Nakamura, aynı zamanda FIDE'nin 2004 Dünya Şampiyonası Turnuvasına katıldı ve 2016'da dünya şampiyonluğu adayları arasındaydı. Ağustos 2020 itibariyle 2900 FIDE blitz reytingiyle dünyada en yüksek yıldırım reytingine sahip satranççıydı.
2009'a Kadar Kariyeri
Nakamura 1998 yılında ABD Satranç Federasyonu'nun üyesi olduktan sonra 2001'de uluslararası usta ve 2003'te büyükusta oldu. O dönemde, Fischer'den beri en genç büyükustaydı.
2003'te ilk ABD Şampiyonasına katıldı ve GM Alexander Shabalov'un kazandığı şampiyonayı +3 -1 =5 skorla oynadı. Ocak 2004'te, Nakamura Corus turnuvasının B grubunda oynadı ve turnuvayı artı skorla dördüncü bitirirken Haziran ayında 2600 barajını aştı. Ekim itibariyle ilk kez dünya sıralamasında ilk 100'e girdi.
2004'te FIDE'nin dünya şampiyonunu belirlediği nakavt turnuvasında 2600 eşiğini aştı. 83. sırada turnuvaya başlaya Nakamura, kendisinden o sırada yüksek reytingi olan rakipleri GM'ler Sergei Volkov, Aleksej Aleksandrov ve Alexander Lastin'i yenerek son 16'ya kaldı. Bu turda turnuvanın üçüncü seri başı ve kendisinden 150 reyting yüksek nihai finalist Michael Adams'a kaybetti.
2005'te, Nakamura 64 oyuncunun yer aldığı ABD Şampiyonasında +5 -0 =4 skoruyla ilk kez ABD Şampiyonluğunu eş puanla paylaştı. Amerikan satrancı 2005'te en iyi durumunda değildi; ama aralarında en dikkat çekenlerinin GM Gata Kamsky'nin olduğu rekabetçi bir ekip şampiyonada yarışıyordu. Yalnızca 17 yaşında olan Nakamura henüz bitmiş bir ürün değildi.
Nakamura ikinci ABD Şampiyonluğunu benzer bir rakip grubuna karşı 2009'da elde ederken yine o şampiyonada da Kamsky yer alıyordu. Bir yıl önce Ekim 2008'de 2700'ler kulübüne girmeyi başarmıştı.
2010-2015
Nakamura'nın kariyerinin zirve noktası 2011 Wijk aan Zee turnuvasında gösterdiği performans olabilir. Turnuvayı +6 -1 =6 skorla kazanırken, geçmişin, o günün ve geleceğin dünya şampiyonları olan bir turnuvada bu performansı gösterdi (Vladimir Kramnik, Viswanathan Anand ve Magnus Carlsen). Nakamura, onlara iki berabere ve bir kayıpla oynadı (bu da makul çünkü turnuvaya girerken dünya sıralamaları 1, 2 ve 4'tü!); ancak turnuvanın geri kalanına karşı hükmedici bir performans gösterdi. Bu turnuvada oynadığı oyunlar arasında 33 hamlede Maxime Vachier-Lagrave'a karşı kazandığı oyun da var. Nakamura’nın reytingi bu turnuvada 2751'den 2774'e tırmandı.
Nakamura'nın en iyi turnuvası titrini alabilecek bir diğer turnuvası, şartları da düşününce Mayıs 2015'te Hantı-Mansiysk'teki eş puanlı birinciliğidir (Bu sonucu +2 -0 =9 skorla elde etmiştir). 2014-15 FIDE Grand Prix'nin son turnuvasıydı ve Nakamura'nın 2016 Adaylar Turnuvasında oynamaya hak kazanması için ilk ikiye girmesi gerekiyordu.
Khantı-Mansiysk'teki performansının ardından, Nakamura Haziran 2015 FIDE Reyting listesinde aşılmasının hayali çok kurulan 2800 seviyesini 2802 ile aştı. Reytingi Ekim 2015 listesinde kariyerinin en yüksek noktası olan 2816'ya kadar yükseldi. Bu noktada, yalnızca Carlsen'in kendisinden daha yüksek bir ELO reytingi vardı.
2012'de Nakamura, Kamsky'nin bir puan önünde, kariyerinde üçüncü defa ABD Şampiyonu oldu. Daha sonra 2014 ve 2014'teki turnuvalara katılmazken 2015'te bir kez daha; ama bu kez Wesley So’nun bu şampiyonada ilk kez boy göstermesine rağmen kazandı (her ne kadar So turnuvayı bırakmak zorunda kalmış olsa da). GM Fabiano Caruana, 2016'da bu mücadeleye dahil olan bir diğer süper büyükusta olup şampiyonayı Nakamura ve So'nun bir puan önünde kazandı.
2016
Nakamura, ertesi yılın mart ayında oynanan Adaylar Turnuvasında +3 -3 =8 skoruyla oynayıp turnuvayı kazanan GM Sergei Karjakin'in 1,5 puan gerisinde kalmış olsa da turnuvanın ikinci en belirleyici oyununu oynadı. İki oyuncu, Nakamura ve Karjakin birbirlerini uzun süredir tanıyorlardı. 2004'te iki oyuncu bir maç yapmış, Amerikalı bu maçı net bir skorla kazanmıştı.
Nakamura, turnuvanın erken denebilecek bir aşamasında birincilik mücadelesinden koptu ve turnuvanın ilk yarısında +1 -2 =4 skorla oynadı. Turnuvanın ikinci yarısının ilk turunda Caruana'ya kaybetti. Daha sonra GM Veselin Topalov (Nakamura kendisini her iki oyunda da yenerek süpürdü) ve Anand'a karşı galibiyetleri ancak yüzde elli yapmasına yetti ve bu da kendisinin 4.'lüğü paylaşan diğer üç oyuncuya katılmasına yetti.
42. Satranç Olimpiyatı aynı yılın Eylül ayında gerçekleşirken, Nakamura ABD takımının ikinci masasında oynadı. İkinci masa oyuncuları arasında yalnızca Kramnik'in Nakamura'dan yüksek bir ELO reytingi vardı. Nakamura Olimpiyattaki +5 -1 =5 skoruyla Amerikalıların 1976'dan beri bu yarışmadaki ilk zaferlerine ulaşmasını sağladılar.
2017'den Bugüne
So ve Caruana da 2015 ve 2016'da katılmaya başladıktan sonra ABD Şampiyonaları inanılmaz derecede kuvvetli turnuvalar haline geldiler. Leinier Dominguez Perez'in de katılımıyla bu turnuvalar daha da kuvvetlendi ve Nakamura'nın 2019 zaferi bu katılımlarla bugüne kadar elde ettiği en etkileyici ABD Şampiyonluğu unvanı oldu. Nakamura, son tur Hollanda Savunmasını kullanarak Jeffrey Xiong'u Siyahlarla yenerken Caruana ve Dominguez oyunlarını ancak beraberlikle bitirebildiler. Bu sonuçlarla, Nakamura’nın +5 -0 =6 skoru ikinciliği paylaşan Caruana ve Dominguez'i yarım puan geride bırakmasına yetti.
Daha önce, Nakamura 2018'da Grand Chess Tour'u kazandı. Bu tur, hızlı satranç ve yıldırım turnuvalarıyla Nakamura'nın lehine oldu. Haziran ayında Paris'teki ve Ağustosta St.Louis'deki birincilikleri kendisinin dört oyuncunun yer aldığı Londra Satranç Klasiğinde oynana finalde yer almasını sağladı. Orada bütün turnuva serisini kazanırken Caruana ve Vachier-Lagrave'ı yendi.
Ne var ki, Nakamura 2017 Dünya Kupasında GM Vladimir Fedoseev'e üçüncü turda elendiği ve 2017 FIDE Grand Prix'de yedinci olduğu için 2018 Adaylar Turnuvasına katılma şansı elde edemedi.
Hızlı Satranç ve Yıldırım
Standart zaman kontrollerinde büyük bir oyuncu olan Nakamura'nın yıldızı hızlı satranç ve yıldırımda daha da parlamaktadır. Ağustos 2020 itibariyle, 2900 FIDE yıldırım ELO'su ve 2836 hızlı satranç ELO'suyla her iki branşta da dünya sıralamasının zirvesindedir. 2018 Grand Chess Tour turnuva serisindeki Paris ve St.Louis zaferlerinin yanı sıra 2014 ve 2018 Dünya Yıldırım Şampiyonalarını üçüncü bitirmiştir.
Nisan 2019'da Nakamura aralarında GM'ler Vachier-Lagrave, Alexander Grischuk, Levon Aronian, Alireza Firouzja, Karjakin, Olaxandr Bortnyk ve Francisco Perez Ponsa'nın da bulunduğu Chess.com Kurşun Şampiyonasını kazandı.
Bugünü ve Geleceği
Nakamura 2020'deki yayıncılık fırtınasını arkasına aldı. His Twitch kanalı büyük bir patlama yaptı ve ölçülebilir her kategoride gelmiş geçmiş en çok izlenen satranç yayını haline geldi. Nakamura'nın kanalının takipçi sayısı Ağustos 2020'de 500.000 takipçiyi aşarken gelmiş geçmiş en büyük satranç etkinliklerinden birisi olan PogChamps'in önemli bir parçasıydı. Nakamura, turnuva boyunca hem yorumculuk hem de oyunculara antrenörlük yaptı ve sonraki PogChamps turnuvalarında buna devam ediyor.
Nakamura 2020'deki Magnus Carlsen Satranç Turunda gayet iyi oynadı. Lindores Abbey turnuvasını, turnuvayı kazanan GM Daniil Dubov'a karşı maraton gibi süren maçı Armageddon oyununda kaybederek turnuva zaferine rakibine bırakmak zorunda kalarak ikinci oldu.
Ayrıca Magnus Carlsen Chess Tour Finallerinde de ikinci oldu. Yarı finalde Dubov'u 3-0 yendi ve Carlsen'e karşı maçının büyük kısmını önde götürdü. Her şey maçın yedinci oyununda netleşti ve Carlsen armageddon oyununu berabere yaparak turnuvayı kazanmayı başardı.
27 Ağustos 2020'de Nakamura TSM ile anlaştı, ABD merkezli profesyonel espor yarışı ve bu anlaşma kendisi bir espor kuruluşuyla anlaşma yapan ilk profesyonel satranççı yaptı.
A chess prodigy at 15 years old, now a 5-time U.S. champion and highest-rated blitz player in the world.
— TSM (@TSM) August 27, 2020
Welcome to TSM, @GMHikaru 🤝
📺: https://t.co/6iVNHawicZ pic.twitter.com/fpDzuc6Fqw
"15 yaşında satranç dahisi oldu, 5 defa ABD Şampiyonu oldu ve dünyanın en yüksek yıldırım reytingli oyuncusu.
TSM'ye hoş geldin @GMHikaru" TSM (@TSM) 27 Ağustos 2020
Nakamura, 2020 yılını müthiş bir şekilde bitirdi. TSM ile yaptığı anlaşmadan 4 ay sonra, Nakamura Chess.com yılın İçerik Üreticisi ödülünü kazandı. Dünyada açlıkla mücadele eden, yoksulluğu ortadan kaldırmayı amaçlayan ve hayat kurtarmaya çalışan CARE örgütü için 358,000$'den fazla bağış topladı.
2020 yılı satranç için mükemmel geçti; ancak bu büyük ölçüde Nakamura sayesinde oldu. Artık kendisini profesyonel yayıncı olarak gören Nakamura, satrancı Twitch yayınları sayesinde dünyanın her tarafında sayısız insanla tanıştırdı. Nakamura, hâlâ mükemmel bir oyuncu ve satrancın en üst düzeyde elçiliğini yapıyor.
2022'de iki yıl aradan sonraki ilk klasik satranç turnuvasına katılan Nakamura, FIDE Grand Prix'nin ilk ayağını Nakamura kazandı ve böylece ikinci kez Dünya Şampiyonluğu adayı olma yolunda önemli bir adım attı. Daha sonra 2022 FIDE Grand Prix serisinin de galibi oldu.
